Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

show one's self

  • 1 procedo

    prō-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n., to go forth or before, to go forwards, advance, proceed (class.; cf.: progredior, prodeo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    procedere ad forum,

    Plaut. Cas. 3, 3, 2:

    illuc procede,

    id. Capt. 5, 2, 1:

    a portu,

    Cic. Fam. 16, 9, 1: ante agmen, Hirt. B. G. 8, 27, 4:

    nil cum procede re lintrem Sentimus,

    Hor. S. 1, 5, 20:

    pedibus aequis,

    Ov. P. 4, 5, 3:

    passu tacito,

    Val. Fl. 5, 351.—
    B.
    In partic.
    1.
    In milit. lang., to go or march forwards, to advance, Caes. B. C. 3, 34:

    lente atque paulatim proceditur,

    id. ib. 1, 80; id. B. G. 6, 25:

    agmen procedit,

    Cic. Tusc. 2, 16, 37; Curt. 7, 3, 19:

    processum in aciem est,

    Liv. 25, 21:

    ipsi jam pridem avidi certaminis procedunt,

    id. 3, 62, 6.—Cf. of ships, Caes. B. G. 7, 61; Verg. A. 4, 587.—
    2.
    Of processions, to go on, set forward, move on, advance, etc.:

    funus interim Procedit: sequimur,

    Ter. And. 1, 1, 101; Hor. C. 4, 2, 49:

    tacito procedens agmine,

    Sil. 7, 91:

    vidisti Latios consul procedere fasces,

    id. 6, 443.—
    C.
    Transf.
    1.
    To go or come forth or out, to advance, issue:

    foribus foras procedere,

    Plaut. Ps. 2, 2, 12:

    castris,

    Verg. A. 12, 169:

    extra munitiones,

    Caes. B. G 5, 43:

    in medium,

    Cic. Verr. 2, 5, 36, § 94:

    e tabernaculo in solem,

    id. Brut. 9, 37:

    in pedes procedere nascentem, contra naturam est,

    to be born feet first, Plin. 7, 8, 6, § 45:

    mediā procedit ab aulā,

    Ov. M. 14, 46.—
    b.
    In gen., to show one's self, to appear:

    cum veste purpureā procedere,

    Cic. Div. 1, 52, 119:

    obviam alicui procedere,

    to go towards, go to meet, id. Sest. 13, 68; cf.:

    Jugurthae obvius procedit,

    Sall. J. 21, 1:

    obviam,

    id. ib. 53, 5:

    procedat vel Numa,

    Juv. 3, 138.—
    c.
    In partic., to issue from the mouth, to be uttered:

    sed interdum voces procedebant contumaces et inconsultae,

    Tac. A. 4, 60 init.; Vulg. 1 Cor. 14, 36.—
    d.
    Of stars, etc., to rise, come into view:

    Ecce Dionaei processit Caesaris astrum,

    Verg. E. 9, 47:

    vesper,

    id. ib. 6, 86.—
    e.
    Of the moon, to wax, increase, Pall. 7, 3.—
    2.
    Of plants, to put forth, spring forth, grow (ante-class. and in post-Aug. prose):

    antequam radices longius procedere possint,

    Varr. R. R. 1, 23, 5:

    plerumque germen de cicatrice procedit,

    Col. 4, 22, 4:

    gemma sine dubio processura,

    Pall. 7, 5, 3; 8, 3, 1 et saep.—
    3.
    Of place, to project, extend:

    ita ut in pedes binos fossa procedat,

    Plin. 17, 21, 35, § 159:

    Lydia super Ioniam procedit,

    id. 5, 29, 30, § 110:

    promuntorium, quod contra Peloponnesum procedit,

    id. 4, 2, 3, § 6; Cels. 8, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of time, to advance, pass, elapse (class.):

    ubi plerumque noctis processit,

    Sall. J. 21, 2; Nep. Pel. 3, 3:

    jamque dies alterque dies processit,

    Verg. A. 3, 356:

    dies procedens,

    Cic. Tusc. 3, 22, 53:

    procedente tempore,

    in process of time, Plin. Ep. 6, 31, 17:

    si aetate processerit,

    Cic. Phil. 5, 18, 50:

    tempus processit,

    Caes. B. C. 3, 25:

    procedente die,

    Liv. 28, 15; Plin. Ep. 3, 20, 8:

    procedunt tempora tarde,

    Ov. Tr. 5, 10, 5:

    incipient magni procedere menses,

    Verg. E. 4, 12:

    pars major anni jam processerat,

    Liv. 3, 37.—
    B.
    To come or go forth, to appear, to present or show one's self ( poet. and post-Aug.):

    nunc volo subducto gravior procedere voltu,

    i. e. to conduct myself more gravely, to undertake more serious matters, Prop. 2, 10 (3, 1), 9:

    quis postea ad summam Thucydidis, quis Hyperidis ad famam processit?

    Petr. 2.—
    2.
    In partic., to go or get on, to advance, make progress (class.; cf.

    proficio): dicendi laude multum,

    Cic. Brut. 36, 137:

    in philosophiā,

    id. Fin. 3, 2, 6:

    honoribus longius,

    id. Brut. 48, 180; cf. id. Har. Resp. 23, 48:

    ad virtutis aditum,

    id. Fin. 3, 14, 48:

    ambitio et procedendi libido,

    a passion for getting on, for rising in the world, Plin. Ep 8, 6, 3:

    longius iras,

    Verg. A. 5, 461:

    perspicuum est, quo compositiones unguentorum processerint,

    to what extent, how far, Cic. N. D. 2, 58, 146:

    ut ratione et viā procedat oratio,

    id. Fin. 1, 9, 29:

    eo vecordiae processit, ut,

    went so far in folly, Sall. J. 5, 2:

    Adherbal, ubi intellegit eo processum,

    id. ib. 21, 1; so,

    processit in id furoris,

    Vell. 2, 80, 2:

    eoque ira processit, ut, etc.,

    Liv. 9, 26, 2:

    ex infimā fortunā in ordinem senatorium, et ad summos honores,

    Suet. Rhet. 1, 10.—
    C.
    To run on, continue, remain:

    et cum stationes procederent, prope obruentibus infirmum corpus armis,

    i. e. guard duty returned so frequently as to seem continuous, Liv. 5, 48, 7:

    ut iis stipendia procederent,

    id. 25, 5, 8; 27, 11, 14; cf.

    aera,

    id. 5, 7, 12.—
    D.
    To go on, continue, follow; esp. of speech, etc.:

    ad dissuadendum,

    Liv. 30, 35; cf. Plaut. Am. prol. 117: non imitor lakônismon tuum:

    altera jam pagella procedit,

    Cic. Fam. 11, 25, 2.—
    E.
    To [p. 1451] turn out, result, succeed, prosper (class.):

    parum procedere,

    Ter. And. 4, 1, 48; Liv. 1, 57; 38, 7:

    nonnumquam summis oratoribus non satis ex sententiā eventum dicendi procedere,

    Cic. de Or. 1, 27, 123:

    alicui pulcherrime,

    id. Phil. 13, 19, 40:

    alicui bene,

    id. Rab. Post. 1, 1:

    omnia prospere procedent,

    Cic. Fam. 12, 9, 2.— Impers. (cf. succedo): quibus cum parum procederet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3; cf.:

    velut processisset Spurio Licinio,

    Liv. 2, 44, 1.— Absol., to turn out or succeed well:

    mane quod tu occoeperis negotium agere, id totum procedit diem,

    Plaut. Pers. 1, 3, 34:

    ferme ut quisque quidque occoeperit, sic ei procedunt post principia,

    id. ib. 4, 1, 4:

    Syre, processisti hodie pulcre,

    have succeeded finely, Ter. Ad. 5, 9, 22:

    si processit,

    Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    quod si consilia Andranodoro processissent,

    Liv. 24, 26, 5.—
    2.
    To turn out favorably for, to result in favor of, to benefit, be of use to one:

    totidem dies emptori procedent,

    Cato, R. R. 148:

    benefacta mea reipublicae procedunt,

    Sall. J. 85, 5; Ov. H. 9, 109.—
    3.
    To be effectual:

    venenum non processerat,

    Tac. A. 15, 60:

    medicina processit,

    Col. 6, 6, 4.—
    F.
    To go or pass for, to be counted or reckoned as any thing (anteand post-class.):

    ut binae (oves) pro singulis procedant,

    shall be reckoned as one, Varr. R. R. 2, 2, 5; Dig. 5, 3, 32:

    quod ita procedit, si ea, cui donabatur, eum interposuit,

    ib. 24, 1, 11.—
    G.
    To happen, take place, occur (ante-class.):

    numquid processit ad forum hodie novi?

    Plaut. Most. 4, 3, 7.—
    H.
    To come or proceed from, to be derived from (post-class.):

    res, quae a sacratissimis imperatoribus procedunt,

    Cod. Just. 7, 37, 3.— In part. pass.:

    in processā aetate,

    advanced, Scrib. Comp. 100.

    Lewis & Short latin dictionary > procedo

  • 2 ostendo

    ostendo, di, sum, and tum (ostensus, Varr. ap. Prisc. p. 892 P.; Luc. 2, 192: ostentus, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45; Pac. and Varr. ap. Prisc. l. l.; Tac. H. 1, 78:

    ostensurus,

    Suet. Ner. 13; App. ap. Prisc. p. 892 P.:

    ostenturus,

    Cato, Or. 52, 2; v. also the apoc. form: ostende ostendam, ut permultis aliis exemplis ejus generis manifestum est, Paul. ex Fest. p. 201 Müll.; perh. used by Cato, v. Müll. ad loc., and cf. the letter E), v. a. [obs-tendo], to stretch out or spread before one; hence, to expose to view, to show, exhibit, display (syn.: monstro, exhibeo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Ostendo manus, Plaut. Ep. 5, 2, 17:

    os suum populo Romano ostendere audet,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 1:

    pectora,

    Sil. 2, 669:

    umeros,

    Verg. A. 5, 376:

    dentem,

    Suet. Vesp. 5:

    se,

    to show one's self, appear, Ter. Hec. 4, 4, 5:

    aciem,

    to display, Liv. 29, 7:

    equites sese ostendunt,

    show themselves, appear, Caes. B. C. 1, 63. —
    2.
    Transf.:

    vocem,

    to make heard, Phaedr. 1, 13, 9.—
    B.
    In partic., to lay open, expose ( poet.):

    Aquiloni glaebas,

    Verg. G. 2, 261:

    lucos Phoebo,

    Stat. Th. 6, 90:

    ager qui soli ostentus erit,

    Cato, R. R. 6, 2. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to show, disclose, exhibit, manifest: ille dies cum gloriā maximā sese nobis ostendat, Enn. ap. Prisc. p. 880 P. (Ann. v. 384 Vahl.):

    non ego illi extemplo ita meum ostendam sensum,

    Plaut. Most. 5, 1, 21:

    verum hoc facto sese ostendit,

    he has exposed himself, id. As. 5, 2, 12:

    sententiam,

    Ter. Heaut. 2, 1, 7:

    potestatem,

    id. Eun. 5, 8, 3:

    spem, metum,

    i. e. to promise, threaten, Cic. Verr. 2, 4, 34, § 75 et saep.—With two acc.:

    aliquem nocentem,

    Plin. Ep. 3, 9, 2; cf. Tit. ap. Gell. 2, 27, 5.—Mid., to show itself, appear:

    nisi cum major spes ostenderetur,

    Suet. Aug. 25.—
    B.
    In partic.
    1.
    To show, express, indicate by speech or signs; to give to understand, to declare, say, tell, make known, etc. (syn.: indico, declaro, significo).—With acc.:

    illud ostendit,

    Cic. Att. 1, 1, 4.—With obj. - or rel.-clause:

    ostendit se cum rege colloqui velle,

    Nep. Con. 3, 2:

    quid sui consilii sit, ostendit,

    Caes. B. G. 1, 21; cf. id. ib. 5, 2, 3.— Absol.:

    ut ostendimus supra,

    as we showed above, Nep. Ages. 1, 5:

    sed aliter, atque ostenderam, facio,

    Cic. Fam. 2, 3, 2:

    signum est per quod ostenditur idonea perficiendi facultas esse quaesita,

    Auct. Her. 2, 4, 6:

    primum ostendendum est,

    id. ib. 2, 16, 23.—
    2.
    To hold up conspicuously, flourish (ironically):

    sed quaedam mihi magnifica et praeclara ejus defensio ostenditur,

    Cic. Verr. 2, 5, 1, § 1.—Hence, osten-tus, a, um, P. a.
    A.
    Exposed (ante-class.):

    ager soli ostentus,

    Cato, R. R. 6, 2; so id. ib. 6, 4; Varr. R. R. 1, 24, 1; 1, 25.—
    B.
    Subst.: ostentum, i, n.
    1.
    Lit., a prodigy, wonder, that announces something about to happen, a portent (class.;

    syn.: monstrum, portentum): praedictiones vero et praesensiones rerum futurarum quid aliud declarant, nisi hominibus ea, quae futura sunt, ostendi, monstrari, portendi, praedici? ex quo illa ostenta, monstra, portenta, prodigia dicuntur,

    Cic. N. D. 2, 3, 7; cf. id. Div. 1, 42, 93; id. Verr. 2, 4, 49, § 108; Suet. Caes. 32.—
    2.
    Transf., a wondrous thing, prodigy: scis Appium ostenta facere, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 4:

    ostenti prorsus genus,

    Just. 10, 1, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > ostendo

  • 3 profero

    prō-fĕro, tŭli, lātum, ferre ( inf. pass. parag. proferrier, Lucr. 1, 207;

    proferis for profers,

    Firm. Mat. 22, 3), v. a.
    I.
    Lit.
    A.
    To carry or bring out, to bring forth (class.; cf.: prodo, produco, adduco): Al. Vin' proferri pateram? Am. Proferri volo. Al. Fiat:

    tu, Thessala, intus pateram proferto foras,

    Plaut. Am. 2, 2, 137:

    arma tormentaque ex oppido,

    Caes. B. C. 2, 22:

    (nummos) ex arcā,

    Cic. Rosc. Com. 11, 29.—
    2.
    To extend, stretch, or thrust out:

    linguam in tussiendo,

    Plaut. As. 4, 1, 50:

    manum,

    id. Ps. 3, 2, 72:

    digitum,

    Cic. Caecin. 25, 71.—
    3.
    Se proferre, to raise one's self, show one's self, appear (post-Aug.):

    draco e pulvino se proferens,

    Suet. Ner. 6.—
    4.
    To offer, proffer:

    alicui minas viginti argenti,

    Plaut. As. 3, 3, 60.—Esp.,
    5.
    Proferre gradum or pedem, to go on, proceed:

    gradum proferam, progredi properabo,

    Plaut. Men. 5, 2, 2: gradum pedum proferre, Enn ap Fest. p. 249:

    passus, Lucr 4, 874: longe pedem,

    Quint. 11, 3, 160; cf.: pedem, Hor A. P 135. —
    6.
    As milit. t. t.: signa proferre, to advance the standards, march on, Liv 4, 32, 10; so,

    proferre inde castra,

    id. 10, 33, 7:

    quidquid ab urbe longius proferrent arma,

    id. 7, 32, 6.—Also,
    7.
    Nautical t t.:

    pedibus profatis in contrarium navigare,

    to sail close to the wind, Plin. 2, 47, 48; cf.:

    prolato pede transversos captare notos,

    Sen. Med. 321.—
    B.
    Transf.
    1.
    To bring forth, produce, cause to grow, of plants (postAug.):

    caelum laurum patitur, atque etiam nitidissimam profert,

    Plin. Ep. 5, 6, 4:

    semen,

    Plin. 17, 13, 20, § 95 (al. perfert). —
    2.
    Of pronunciation, to utter, pronounce (post-Aug.):

    extremas syllabas,

    Quint. 11, 3, 33.—
    3.
    To extend, enlarge (class.):

    castra, Caes, B. C. 1, 81: et proferre libet fines,

    Juv. 14, 142:

    pomoerium,

    Gell. 13, 14, 2.—
    4.
    To put off, defer, adjourn, etc. (class.): rem aliquot dies, Cat. ap. Gell. 7, 3, 14:

    auctionis diem laxius proferre,

    Cic. Att. 13, 14, 1:

    aliquid in diem posterum,

    Gell. 1, 23, 5; cf. Liv. 3, 20, 6.—
    5.
    Of a painter, to bring out, to represent distinctly (post-Aug.);

    venas protulit,

    Plin. 35, 8, 34, § 56.—
    II.
    Trop.
    A.
    With se, to raise, elevate one's self (post-Aug.):

    qui se ipsi protulerunt,

    who have raised themselves from ignorance, Sen. Ep. 52, 3; Plin. Ep. 1, 13, 1.—
    B.
    To bring out, make known, produce in public, publish (class.):

    ejus (orationis) proferendae arbitrium tuum,

    Cic. Att. 15, 13, 1:

    artem,

    to exhibit publicly, Suet. Ner 25 —
    C.
    To bring forth, produce, invent, discover, make known, reveal (class.):

    artem,

    Cic. Ac. 2, 1, 2:

    palam proferre aliquid, Ter Ad. 3, 2, 41: cum illa indicia communis exitii indagavi, patefeci, protuli,

    Cic. Mil. 37, 102:

    aliquid foras,

    id. Cael. 23, 57:

    rem in medium,

    id. Fam. 15, 2, 6:

    secreta animi,

    Plin. 14, 22, 28, § 141:

    Montanum, quia protulerit ingenium, extorrem agi,

    displayed his genius, Tac. A. 16, 29 fin.
    D.
    To bring forward, quote, cite, mention (class.);

    libros,

    Cic. N. D. 1, 40, 113:

    testes, legatos,

    id. Balb. 18, 41:

    auctores,

    id. de Or 2, 71, 290:

    nominatim multos,

    id. Rosc. Am 16, 47;

    paucos belli duces praestantissimos,

    id. de Or 1, 2, 7:

    vinolentiam alicujus,

    id. Phil. 2, 39, 101:

    vim, potentiam, factiones, divitias, clientelas, affinitates adversariorum,

    Auct. Her. 1, 5, 8:

    aliquid in medium,

    Cic. Verr 2, 4, 52, § 115; id. Fin. 2, 23, 76; Plaut. Am. 2, 1, 41:

    memoriter Progeniem suam usque ab avo atque atavo, Ter Phorm. 2, 3, 48: exempla omnium nota,

    Cic. Div 1, 46, 103.—
    E.
    To extend, enlarge:

    fines officiorum,

    Cic. Mur. 31, 65:

    memoriam alicujus,

    to prolong, Plin. Ep. 5, 12, 2:

    ut vita ejus debuerit inmortalitate proferri,

    id. ib. 2, 7, 4; 3, 7, 14.—
    F.
    To impel:

    si paulo longius pietas Caecilium protulisset,

    Cic. Sull. 23, 64.—With se:

    cum se ad clarissimorum civium strages caedesque proferret,

    Plin. Pan. 48.—
    G.
    To lengthen out, prolong (class.):

    beatam vitam usque ad rogum proferre,

    Cic. Fin. 3, 22, 76:

    ut depositi proferret fata parentis,

    Verg. A. 12, 395.

    Lewis & Short latin dictionary > profero

  • 4 traduco

    trādūco (TRANSDVCO, Inscr. Orell. 750; Cic. Sest. 42, 91; Sall. J. 11, 4; Liv. 10, 37, 1; and so always in Cæs.; v. Neue, Formenl. 1, 734), xi, ctum, 3 ( imv. traduce, Ter. Heaut. 4, 4, 22; id. Ad. 5, 7, 12; perf. sync. traduxti, Plaut. Cas. 3, 3, 16; inf. parag. transducier, id. Most. 1, 1, 16; Ter. Ad. 2, 1, 46), v. a. [trans-duco], to lead, bring, or conduct across; to lead, bring, or carry over any thing (syn. traicio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    jamne hanc traduxti huc ad nos vicinam tuam?

    Plaut. Cas. 3, 3, 16:

    ut traduxisti huc ad nos uxorem tuam!

    id. ib. 3, 4, 7:

    traduce et matrem et familiam omnem ad nos,

    Ter. Ad. 5, 7, 12:

    exercitum ex Galliā in Ligures,

    Liv. 40, 25, 9:

    suas copias per angustias et fines Sequanorum,

    Caes. B. G. 1, 11; 1, 19:

    copias praeter castra,

    id. ib. 1, 48:

    cohortes ad se in castra,

    id. B. C. 1, 21:

    impedimenta ad se,

    id. ib. 1, 42:

    regem Antiochum in Europam,

    Liv. 36, 3, 12:

    aquaeductum per domum suam,

    Dig. 6, 2, 11:

    tua pompa Eo traducenda est,

    to be carried over to him, Ter. Heaut. 4, 4, 18 Ruhnk.:

    victimas in triumpho,

    parade, Liv. 45, 39, 12:

    carpentum, quo in pompā traduceretur,

    was borne along, Suet. Calig. 15.—With trans (rare, and only when the place to which is also expressed):

    hominum multitudinem trans Rhenum in Galliam transducere,

    Caes. B. G. 1, 35 Kraner ad loc.—With abl. (very rare):

    legiones Peninis Cottianisque Alpibus traducere,

    Tac. H. 4, 68.—With double acc.:

    traductus exercitus silvam Ciminiam,

    Liv. 9, 39, 1; cf. in the foll. B.—
    B.
    In partic.
    1.
    To lead or convey across, to transport over a stream or bridge:

    flumen subito accrevit, ut eā re traduci non potuerunt,

    Cic. Inv. 2, 31, 97:

    pontem in Arari faciundum curat. atque ita exercitum transducit,

    Caes. B. G. 1, 13. — Freq. with a double acc.: cum Isaram flumen exercitum traduxissem, Planc. ap. Cic. Fam. 10. 21, 2:

    ubi Caesar certior factus est, tres jam copiarum partes Helvetios id flumen transduxisse,

    Caes. B. G. 1, 12: flumen Axonam exercitum transducere, id. ib. 2, 5:

    quos Caesar transduxerat Rhenum,

    Hirt. B. G. 8, 13; 7, 11:

    copias flumen,

    Liv. 21, 23, 3; 22, 45, 5:

    Volturnum flumen exercitum,

    id. 23, 36, 9; 26, 8, 9:

    novum exercitum traducite Iberum,

    id. 26, 41, 23.—Hence, pass.:

    raptim traducto exercitu Iberum,

    Liv. 24, 41, 1; 9, 39, 1:

    legio flumen transducta,

    Sall. H. 2, 57 Dietsch:

    ne major multitudo Germanorum Rhenum transducatur,

    Caes. B. G. 1, 31; id. B. C. 3, 76. — With abl. (very rare):

    nisi flumine Ligeri copias traduxisset,

    Hirt. B. G. 8, 27:

    Belgas Rhenum antiquitus esse transductos,

    Caes. B. G. 2, 4. —
    2.
    Publicists' t. t.: traducere equum, to lead his horse along, said of a knight who passed muster at the inspection by the censor (cf. transveho):

    qui (P. Africanus) cum esset censor et in equitum censu C. Licinius Sacerdos prodisset... cum contra nemo diceret, jussit equum traducere,

    Cic. Clu. 48, 134; cf. Val. Max. 4, 1, 10.—
    3.
    To lead along, parade in public by way of disgrace:

    delatores flagellis caesi ac traducti per amphitheatri harenam,

    Suet. Tit. 8 fin.; cf. infra, II. B. 2.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to lead, bring, or carry over, to transfer, remove:

    aut alio possis animi traducere motus,

    Lucr. 4, 1068:

    animos judicum a severitate paulisper ad hilaritatem risumque traducere,

    Cic. Brut. 93, 322:

    animum hominis ab omni aliā cogitatione ad tuam dignitatem tuendam,

    id. Fam. 1, 2, 3:

    animos a contrariā defensione abducere et ad nostram conor traducere,

    id. de Or. 2, 72, 293:

    ad amicitiam consuetudinemque,

    id. Prov. Cons. 9, 22:

    post partum cura in vitulos traducitur omnis,

    Verg. G. 3, 157:

    tum omnem orationem traduxi et converti in increpandam Caepionis fugam,

    Cic. de Or. 2, 48, 199:

    hanc rationem naturae difficile est traducere ad id genus divinationis,

    to apply, id. Div. 1, 57, 130:

    nomen eorum ad errorem fabulae,

    id. Tusc. 5, 3, 8 et saep.:

    centuriones ex inferioribus ordinibus in superiores ordines erant transducti,

    transferred, Caes. B. G. 6, 40:

    is ad plebem P. Clodium traducit,

    Cic. Att. 1, 18, 4; cf.:

    P. Clodium a patribus ad plebem,

    Suet. Caes. 20: academicen suntaxin, Cic. Att. 13, 16:

    gens in patricias transducta,

    Suet. Aug. 2:

    augur destinatus ad pontificatum traductus est,

    id. Calig. 12:

    medicus aegrum in meliorem consuetudinem, etc.,

    Varr. L. L. 9, § 11 Müll.:

    ut (oratio) eos qui audient ad majorem admirationem possit traducere,

    Cic. Or. 57, 192:

    mali punientur et traducentur in melius,

    Sen. Ira, 2, 13, 4. — Poet., with dat.:

    me mea paupertas vitae traducat inerti,

    Tib. 1, 1, 5 (where Müll. reads vita).—
    B.
    In partic.
    1.
    To bring over, draw over one to some side or opinion:

    hominem traducere ad optimates paro,

    Cic. Att. 14, 21, 4:

    si istud obtinueris, traducas me ad te totum licebit,

    id. Fin. 4. 1, 2:

    transductis ad se jam pluribus,

    Suet. Caes. 14:

    traduxit me ad suam sententiam,

    Cic. Clu. 52, 144.—
    2.
    To lead along, exhibit as a spectacle, i. e. to make a show of, to expose to public ridicule, to dishonor, disgrace, degrade (not ante-Aug.):

    an non sensistis... vestras conjuges, vestros liberos traductos per ora hominum?

    Liv. 2, 38, 3; Just. 36. 1, 5; cf. Petr. 87:

    rideris multoque magis traduceris, etc.,

    Mart. 6, 77, 5:

    libidinem,

    Sen. Ep. 100, 10; id. Ben. 2, 17, 5; 4, 32, 3; Mart. 3, 74, 5; Juv. 8, 17:

    quae tua traducit manifesto carmina furto,

    convicts of, proves guilty of, Mart. 1, 53, 3.—
    3.
    In a good sense, to set forth publicly, make public, exhibit, display, proclaim, spread abroad:

    poëmata,

    Petr. 41:

    tot annorum secreta,

    id. 17: se, to show one ' s self in public:

    lorica, in quā se traducebat Ulixem ancipitem,

    Juv. 11, 31. —
    4.
    Of time, to lead, spend, pass (class.;

    syn.: ago, transigo): otiosam aetatem et quietam sine ullo labore et contentione traducere,

    Cic. Sen. 23, 82; cf.:

    hoc quod datum est vitae tranquille placideque traducere,

    id. Tusc. 3, 11, 25: quantumcumque superest temporis, Aug. ap. Gell. 15, 7, 3:

    adulescentiam eleganter,

    Cic. Planc. 12, 31:

    hoc tempus quā ratione,

    id. Fam. 4, 6, 3:

    quibus artibus latebrisque, vitam per novem annos, Tac H. 4, 67: leniter aevum,

    Hor. Ep. 1, 18, 97: tempora Cynicā cenā, Petr. poët. 14: consul traducere noctem exsomnis. Sil. 9, 4 et saep.—Hence, transf., of the administration of an office:

    munus summā modestiā et summā abstinentiă,

    Cic. Att. 5, 9, 1. —
    5.
    In later gram. lang. [p. 1885]
    a.
    To transfer a word from one subject or from one language to another (for the class. verto, converto, reddo, transfero, etc.): videtur Graecos secutus, qui ephodion a sumptu viae ad aliarum quoque rerum apparatus traducunt, Gell. 17, 2, 1:

    vocabulum Graecum in linguam Romanam,

    id. 1, 18, 1.—
    b.
    To derive:

    jactare multo fusius largiusque est quam jacere, unde id verbum traductum est,

    Gell. 2, 6, 5; cf. id. 17, 2, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > traduco

  • 5 gaudenter

    gaudĕo, gāvīsus, 2 (archaic perf. gavisi, Liv. Andron. and Cass. Hem. ap. Prisc. p. 868 P.), v. n. and a. [Gr. gaiô, rejoice, for gaWiô; cf. gavisus; root gau-; gêtheô, ganumai, etc.; cf. agauros, proud, agê, astonishment], to rejoice, be glad or joyful respecting any thing, to take pleasure in, be pleased with, delight in (of inward joy, opp. laetari, to show one's self glad, exhibit joy; cf.:

    gaudere decet, laetari non decet, quoniam docendi causa a gaudio laetitiam distinguimus,

    Cic. Tusc. 4, 31, 66); usually constr. with an object-clause, quod, the abl., or absol.; less freq. with the acc., cum, quia, the gen., si, etc.
    (α).
    With acc. and inf. or the simple inf.:

    quae perfecta esse gaudeo vehementerque laetor,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136; cf.:

    quem tamen esse natum et nos gaudemus et haec civitas dum erit laetabitur,

    id. Lael. 4, 14:

    salvum te advenire gaudeo,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 52:

    venire tu me gaudes?

    id. ib. 2, 2, 7:

    quos sibi Caesar oblatos gavisus,

    Caes. B. G. 4, 13 fin.:

    animus aliquid magnum agere gaudet,

    Quint. 1, 2, 30; 2, 1, 5; 9, 2, 78:

    laudari in bonis gaudent,

    id. 5, 12, 22:

    in domo vires remansuras esse gaudebant,

    Curt. 10, 7, 15; Sen. ap. Quint. 8, 5, 18:

    iterare culpam,

    Tac. H. 3, 11; Plin. Pan. 12, 4; cf.:

    motus doceri gaudet Ionicos,

    Hor. C. 3, 6, 21; 3, 18, 15:

    laedere gaudes,

    id. S. 1, 4, 78:

    spargere gaudes argumenta viri,

    Juv. 9, 84.—
    (β).
    With quod:

    sane gaudeo, quod te interpellavi,

    Cic. Leg. 3, 1, 1:

    gaude, quod spectant oculi te mille loquentem,

    Hor. Ep. 1, 6, 19:

    quod scribis te a Caesare cottidie plus diligi, immortaliter gaudeo,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9; cf.:

    bonis viris quod ais probari quae adhuc fecerimus, valde gaudeo,

    id. Att. 9, 7, 6.—
    (γ).
    With abl.:

    ipsa liberatione et vacuitate omnis molestiae gaudemus, omne autem id, quo gaudemus, voluptas est,

    Cic. Fin. 1, 11, 37:

    correctione,

    id. Lael. 24, 90:

    illis,

    id. ib. 6, 22:

    aequitate justitiaque,

    id. ib. 22, 82:

    hoc scientiae genere,

    id. Off. 3, 33, 121:

    praeda ac populationibus, magis quam otio aut requie,

    Liv. 22, 9, 5:

    scaena gaudens miraculis,

    id. 5, 21, 9:

    equis,

    Hor. S. 2, 1, 26:

    equis canibusque,

    id. A. P. 162: rure, [p. 803] id. S. 1, 10, 45:

    pictis tabellis,

    id. ib. 1, 1, 72:

    carmine (with delectari iambis),

    id. Ep. 2, 2, 59:

    gaude sorte tua,

    id. Epod. 14, 15; cf.:

    ille cubans gaudet mutata sorte,

    id. S. 2, 6, 110:

    ero gaude,

    i. e. at your master's return, Cat. 31, 12; Juv. 6, 74; 209; 379;

    7, 105.—Prov.: gaudet patientia duris,

    Luc. 9, 403.—
    (δ).
    Absol.:

    tristis sit (servus), si eri sint tristes: hilarus sit, si gaudeant,

    Plaut. Am. 3, 3, 6; 3, 4, 10:

    gaudebat, me laudabat,

    Ter. Phorm. 4, 2, 5:

    gaudeat an doleat,

    Hor. Ep. 1, 6, 12:

    et irasci nos et gaudere fingimus,

    Quint. 9, 2, 26:

    si est nunc ullus gaudendi locus,

    Cic. Att. 9, 7, 6:

    de Bursa, te gaudere certo scio,

    id. Fam. 7, 2, 2:

    admonebo, ut in sinu gaudeant, gloriose loqui desinant,

    id. Tusc. 3, 21, 51.—
    (ε).
    With acc. (usually with homogeneous or general objects):

    hunc scio mea solide gavisurum gaudia,

    Ter. And. 5, 5, 8; cf.: ut suum gaudium gauderemus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 2, 1; Cat. 61, 119:

    jam id gaudeo,

    Ter. And. 2, 2, 25; cf.:

    gaudeo, etsi nil scio quod gaudeam,

    Plaut. Capt. 4, 2, 62:

    hoc aliud est, quod gaudeamus,

    id. Eun. 5, 9, 11; id. Phorm. 5, 8, 63:

    quod gaudere posset, hoc fuit,

    Ov. M. 12, 607: nunc furit tam gavisos homines suum dolorem, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 1:

    gaudent natorum fata parentes,

    Stat. Th. 4, 231:

    tu dulces lituos ululataque proelia gaudes,

    id. ib. 9, 724.—In pass.:

    ista pars gaudenda mihi potius quam, etc.,

    Symm. Ep. 3, 29.—
    (ζ).
    With cum, quia, si, in, etc.:

    quom gravidam et quom te pulcre plenam aspicio, gaudeo,

    Plaut. Am. 2, 2, 49; id. Truc. 2, 4, 33; 2, 6, 35:

    quom tu's liber, gaudeo,

    id. Men. 5, 9, 87:

    quia vos tranquillos video, gaudeo et volupe est mihi,

    id. Am. 3, 3, 3: Er. Gaude. He. Quid ego gaudeam? Er. Quia ego impero. Age, gaude modo, id. Capt. 4, 2, 59:

    gaudes, si cameram percusti forte,

    Hor. S. 2, 3, 273:

    mea Clotho et Lachesis gaudent, si pascitur inguine venter,

    Juv. 9, 136:

    crudeles gaudent in tristi funere fratris,

    Lucr. 3, 72:

    in puero,

    Prop. 2, 4, 18 (28):

    tibi gratulor, mihi gaudeo, te amo,

    I for my part, as for myself, Cic. Fam. 6, 15; v. in the foll. the passage Lucr. 3, 145.—
    B.
    Like chairein of inanim. and abstr. things, to rejoice in, delight in any thing (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    nec tantum Phoebo gaudet Parnasia rupes,

    Verg. E. 6, 29; 9, 48:

    postquam oleo gavisa cutis,

    Stat. Th. 6, 847:

    umore omnia hortensia gaudent,

    Plin. 19, 8, 39, § 131:

    rastris atque ablaqueationibus (myrrha),

    id. 12, 15, 33 §

    66: addebantur et laudes, quibus haud minus quam praemio gaudent militum animi,

    Liv. 2, 60, 3:

    oratio gaudebit occasione laetius decurrendi,

    Quint. 12, 9, 2:

    (paeon) ante se brevibus gaudet pyrrhichio vel choreo,

    id. 9, 4, 111; 10, 7, 16:

    (vites) Amineae pingui arvo maxime gaudeant,

    Col. 3, 2, 16:

    id (sc. consilium, animus) sibi solum per se sapit: id sibi gaudet,

    rejoices for itself, Lucr. 3, 145.—
    II.
    In partic.
    A.
    In sinu or in se, to rejoice within one's self or secretly, to feel a quiet joy:

    ut in sinu gaudeant,

    Cic. Tusc. 3, 21, 51:

    qui sapit, in tacito gaudeat ille sinu,

    Tib. 4, 13, 8 (cf.:

    in tacito cohibe gaudia clausa sinu,

    Prop. 2, 25 (3, 20), 30):

    tam gaudet in se tamque se ipse miratur,

    Cat. 22, 17.—
    B.
    Like the Gr. chairein, as a word of salutation (pure Lat. salvere):

    Celso gaudere et bene rem gerere Albinovano Musa rogata refer,

    take my greetings to Celsus, Hor. Ep. 1, 8, 1; so ib. 15.—Hence, gaudens, entis, P. a., joyful, cheerful (very rare):

    interea cum Musis nos delectabimus animo aequo, immo vero etiam gaudenti ac libenti,

    Cic. Att. 2, 4, 2; Prop. 3, 14 (4, 13), 9; Stat. S. 4, 6, 55:

    si quis Forte coheredum senior male tussiet, huic tu Dic... gaudentem nummo te addicere,

    with pleasure, gladly, Hor. S. 2, 5, 109.— Adv.: gauden-ter, rejoicingly (late Lat. and rare), Pseud. August. ad Fratr. Erem. Serm. 10 al.

    Lewis & Short latin dictionary > gaudenter

  • 6 gaudeo

    gaudĕo, gāvīsus, 2 (archaic perf. gavisi, Liv. Andron. and Cass. Hem. ap. Prisc. p. 868 P.), v. n. and a. [Gr. gaiô, rejoice, for gaWiô; cf. gavisus; root gau-; gêtheô, ganumai, etc.; cf. agauros, proud, agê, astonishment], to rejoice, be glad or joyful respecting any thing, to take pleasure in, be pleased with, delight in (of inward joy, opp. laetari, to show one's self glad, exhibit joy; cf.:

    gaudere decet, laetari non decet, quoniam docendi causa a gaudio laetitiam distinguimus,

    Cic. Tusc. 4, 31, 66); usually constr. with an object-clause, quod, the abl., or absol.; less freq. with the acc., cum, quia, the gen., si, etc.
    (α).
    With acc. and inf. or the simple inf.:

    quae perfecta esse gaudeo vehementerque laetor,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136; cf.:

    quem tamen esse natum et nos gaudemus et haec civitas dum erit laetabitur,

    id. Lael. 4, 14:

    salvum te advenire gaudeo,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 52:

    venire tu me gaudes?

    id. ib. 2, 2, 7:

    quos sibi Caesar oblatos gavisus,

    Caes. B. G. 4, 13 fin.:

    animus aliquid magnum agere gaudet,

    Quint. 1, 2, 30; 2, 1, 5; 9, 2, 78:

    laudari in bonis gaudent,

    id. 5, 12, 22:

    in domo vires remansuras esse gaudebant,

    Curt. 10, 7, 15; Sen. ap. Quint. 8, 5, 18:

    iterare culpam,

    Tac. H. 3, 11; Plin. Pan. 12, 4; cf.:

    motus doceri gaudet Ionicos,

    Hor. C. 3, 6, 21; 3, 18, 15:

    laedere gaudes,

    id. S. 1, 4, 78:

    spargere gaudes argumenta viri,

    Juv. 9, 84.—
    (β).
    With quod:

    sane gaudeo, quod te interpellavi,

    Cic. Leg. 3, 1, 1:

    gaude, quod spectant oculi te mille loquentem,

    Hor. Ep. 1, 6, 19:

    quod scribis te a Caesare cottidie plus diligi, immortaliter gaudeo,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9; cf.:

    bonis viris quod ais probari quae adhuc fecerimus, valde gaudeo,

    id. Att. 9, 7, 6.—
    (γ).
    With abl.:

    ipsa liberatione et vacuitate omnis molestiae gaudemus, omne autem id, quo gaudemus, voluptas est,

    Cic. Fin. 1, 11, 37:

    correctione,

    id. Lael. 24, 90:

    illis,

    id. ib. 6, 22:

    aequitate justitiaque,

    id. ib. 22, 82:

    hoc scientiae genere,

    id. Off. 3, 33, 121:

    praeda ac populationibus, magis quam otio aut requie,

    Liv. 22, 9, 5:

    scaena gaudens miraculis,

    id. 5, 21, 9:

    equis,

    Hor. S. 2, 1, 26:

    equis canibusque,

    id. A. P. 162: rure, [p. 803] id. S. 1, 10, 45:

    pictis tabellis,

    id. ib. 1, 1, 72:

    carmine (with delectari iambis),

    id. Ep. 2, 2, 59:

    gaude sorte tua,

    id. Epod. 14, 15; cf.:

    ille cubans gaudet mutata sorte,

    id. S. 2, 6, 110:

    ero gaude,

    i. e. at your master's return, Cat. 31, 12; Juv. 6, 74; 209; 379;

    7, 105.—Prov.: gaudet patientia duris,

    Luc. 9, 403.—
    (δ).
    Absol.:

    tristis sit (servus), si eri sint tristes: hilarus sit, si gaudeant,

    Plaut. Am. 3, 3, 6; 3, 4, 10:

    gaudebat, me laudabat,

    Ter. Phorm. 4, 2, 5:

    gaudeat an doleat,

    Hor. Ep. 1, 6, 12:

    et irasci nos et gaudere fingimus,

    Quint. 9, 2, 26:

    si est nunc ullus gaudendi locus,

    Cic. Att. 9, 7, 6:

    de Bursa, te gaudere certo scio,

    id. Fam. 7, 2, 2:

    admonebo, ut in sinu gaudeant, gloriose loqui desinant,

    id. Tusc. 3, 21, 51.—
    (ε).
    With acc. (usually with homogeneous or general objects):

    hunc scio mea solide gavisurum gaudia,

    Ter. And. 5, 5, 8; cf.: ut suum gaudium gauderemus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 2, 1; Cat. 61, 119:

    jam id gaudeo,

    Ter. And. 2, 2, 25; cf.:

    gaudeo, etsi nil scio quod gaudeam,

    Plaut. Capt. 4, 2, 62:

    hoc aliud est, quod gaudeamus,

    id. Eun. 5, 9, 11; id. Phorm. 5, 8, 63:

    quod gaudere posset, hoc fuit,

    Ov. M. 12, 607: nunc furit tam gavisos homines suum dolorem, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 1:

    gaudent natorum fata parentes,

    Stat. Th. 4, 231:

    tu dulces lituos ululataque proelia gaudes,

    id. ib. 9, 724.—In pass.:

    ista pars gaudenda mihi potius quam, etc.,

    Symm. Ep. 3, 29.—
    (ζ).
    With cum, quia, si, in, etc.:

    quom gravidam et quom te pulcre plenam aspicio, gaudeo,

    Plaut. Am. 2, 2, 49; id. Truc. 2, 4, 33; 2, 6, 35:

    quom tu's liber, gaudeo,

    id. Men. 5, 9, 87:

    quia vos tranquillos video, gaudeo et volupe est mihi,

    id. Am. 3, 3, 3: Er. Gaude. He. Quid ego gaudeam? Er. Quia ego impero. Age, gaude modo, id. Capt. 4, 2, 59:

    gaudes, si cameram percusti forte,

    Hor. S. 2, 3, 273:

    mea Clotho et Lachesis gaudent, si pascitur inguine venter,

    Juv. 9, 136:

    crudeles gaudent in tristi funere fratris,

    Lucr. 3, 72:

    in puero,

    Prop. 2, 4, 18 (28):

    tibi gratulor, mihi gaudeo, te amo,

    I for my part, as for myself, Cic. Fam. 6, 15; v. in the foll. the passage Lucr. 3, 145.—
    B.
    Like chairein of inanim. and abstr. things, to rejoice in, delight in any thing (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    nec tantum Phoebo gaudet Parnasia rupes,

    Verg. E. 6, 29; 9, 48:

    postquam oleo gavisa cutis,

    Stat. Th. 6, 847:

    umore omnia hortensia gaudent,

    Plin. 19, 8, 39, § 131:

    rastris atque ablaqueationibus (myrrha),

    id. 12, 15, 33 §

    66: addebantur et laudes, quibus haud minus quam praemio gaudent militum animi,

    Liv. 2, 60, 3:

    oratio gaudebit occasione laetius decurrendi,

    Quint. 12, 9, 2:

    (paeon) ante se brevibus gaudet pyrrhichio vel choreo,

    id. 9, 4, 111; 10, 7, 16:

    (vites) Amineae pingui arvo maxime gaudeant,

    Col. 3, 2, 16:

    id (sc. consilium, animus) sibi solum per se sapit: id sibi gaudet,

    rejoices for itself, Lucr. 3, 145.—
    II.
    In partic.
    A.
    In sinu or in se, to rejoice within one's self or secretly, to feel a quiet joy:

    ut in sinu gaudeant,

    Cic. Tusc. 3, 21, 51:

    qui sapit, in tacito gaudeat ille sinu,

    Tib. 4, 13, 8 (cf.:

    in tacito cohibe gaudia clausa sinu,

    Prop. 2, 25 (3, 20), 30):

    tam gaudet in se tamque se ipse miratur,

    Cat. 22, 17.—
    B.
    Like the Gr. chairein, as a word of salutation (pure Lat. salvere):

    Celso gaudere et bene rem gerere Albinovano Musa rogata refer,

    take my greetings to Celsus, Hor. Ep. 1, 8, 1; so ib. 15.—Hence, gaudens, entis, P. a., joyful, cheerful (very rare):

    interea cum Musis nos delectabimus animo aequo, immo vero etiam gaudenti ac libenti,

    Cic. Att. 2, 4, 2; Prop. 3, 14 (4, 13), 9; Stat. S. 4, 6, 55:

    si quis Forte coheredum senior male tussiet, huic tu Dic... gaudentem nummo te addicere,

    with pleasure, gladly, Hor. S. 2, 5, 109.— Adv.: gauden-ter, rejoicingly (late Lat. and rare), Pseud. August. ad Fratr. Erem. Serm. 10 al.

    Lewis & Short latin dictionary > gaudeo

  • 7 medius

    mĕdĭus, a, um, adj. [Sanscr. madhya, the same; Gr. mesos; Angl. - Sax. midd; Germ. Mitte; cf. dimidius, meridies (medi-), etc.], that is in the middle or midst, mid, middle (class.).
    I.
    Adj.
    A.
    Lit.:

    terra complexa medium mundi locum,

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. id. ib. 6, 17, 17:

    medium mundi locum petere,

    id. Tusc. 5, 24, 69:

    versus aeque prima, et media, et extrema pars attenditur,

    id. de Or. 3, 50, 192:

    ultimum, proximum, medium tempus,

    id. Prov. Cons. 18, 43:

    in foro medio,

    in the midst of the forum, Plaut. Curc. 4, 1, 14; Cic. Q. Fr. 2, 3, 6; cf.:

    medio foro,

    in the open forum, Suet. Claud. 18 al.:

    in solio medius consedit,

    sat in the middle, Ov. F. 3, 359; Verg. A. 7, 169:

    considit scopulo medius,

    id. G. 4, 436:

    concilio medius sedebat,

    Ov. M. 10, 144:

    ignes,

    Verg. A. 12, 201:

    medio tempore,

    in the meantime, meanwhile, Suet. Caes. 76: vinum novum, vetus, medium, i. e. neither old nor new, Varr. ap. Gell. 13, 31, 14:

    cum plenus fluctu medius foret alveus,

    full to the middle, Juv. 12, 30.—With dat.:

    Peloponnesii Megaram, mediam Corintho Athenisque urbem, condidere,

    midway between Corinth and Athens, Vell. 1, 2, 4.—With abl.:

    si medius Polluce et Castore ponar,

    between, Ov. Am. 2, 16, 13.—With inter:

    cum inter bellum et pacem medium nihil sit,

    there is no medium, no middle course between, Cic. Phil. 8, 1, 4:

    inter quos numeros duo medii inveniuntur (sc. numeri),

    Mart. Cap. 7, § 737.—With gen.:

    locus medius regionum earum,

    half-way between, Caes. B. G. 4, 19:

    locus medius juguli summique lacerti,

    between, Ov. M. 6, 409; 5, 564:

    et medius juvenum ibat,

    id. F. 5, 67:

    medius silentūm,

    Stat. Th. 4, 683.—With ex:

    medius ex tribus,

    Sall. J. 11, 3:

    medium arripere aliquem,

    to seize one by the middle, around the body, Ter. Ad. 3, 2, 18:

    juvenem medium complectitur,

    Liv. 23, 9, 9:

    Alcides medium tenuit,

    held him fast by the middle, Luc. 4, 652:

    medium ostendere unguem,

    to point with the middle finger, Juv. 10, 53.—
    2.
    Transf., half (ante- and postclass.):

    hieme demunt cibum medium,

    half their food, Varr. R. R. 3, 7, 9:

    scrupulum croci,

    Pall. Jan. 18: aurum... Italicis totum, medium provincialibus reddidit, Capitol. Anton. Pius, 4 fin.
    B.
    Trop., of the middle, not very great or small, middling, medial, moderate.
    1.
    Of age:

    aetatis mediae vir,

    of middle age, Phaedr. 2, 2, 3.—
    2.
    Of plans, purposes, etc.:

    nihil medium, nec spem nec curam, sed immensa omnia volventes animo,

    Liv. 2, 49, 5:

    medium quiddam tenere,

    Plin. Ep. 4, 9, 9.—
    3.
    Of intellect:

    eloquentiā medius,

    middling, tolerable, Vell. 2, 29, 2:

    ingenium,

    moderate, Tac. H. 1, 49.—
    4.
    Undetermined, undecided:

    medios esse,

    i. e. neutral, Cic. Att. 10, 8, 4:

    medium se gerere,

    Liv. 2, 27:

    se dubium mediumque partibus praestitit,

    Vell. 2, 21, 1; cf.:

    responsum,

    indefinite, ambiguous, Liv. 39, 39: vocabula, that can be taken in a good or bad sense, ambiguous, Gell. 12, 9, 1. —
    5.
    Indifferent, not imperative: officium, a duty which is not distinctly enjoined by the moral law, but is sustained by preponderant reasoning:

    medium officium id esse dicunt (Graeci) quod cur factum sit, ratio probabilis reddi possit,

    Cic. Off. 1, 3, 8; cf.:

    ex quo intellegitur, officium medium quiddam esse, quod neque in bonis ponatur neque in contrariis,

    id. Fin. 3, 17, 58; cf.

    sqq. and Madv. ad loc.: artes,

    which in themselves are neither good nor bad, indifferent, Quint. 2, 20, 1.—
    6.
    Intermediate:

    medium erat in Anco ingenium, et Numae et Romuli memor,

    of a middle kind, resembling each in some degree, Liv. 1, 32, 4:

    nihil habet ista res (actoris) medium, sed aut lacrimas meretur aut risum,

    Quint. 6, 1, 45:

    ille jam paene medius adfectus est ex amoribus et desideriis amicorum,

    Quint. 6, 2, 17.—Hence, as subst.: mĕdĭus, i, m., one who stands or comes between, a mediator:

    medium sese offert,

    as a mediator, Verg. A. 7, 536:

    pacator mediusque Syphax,

    Sil. 16, 222:

    pacis eras mediusque belli,

    arbiter, Hor. C. 2, 19, 28; cf.:

    nunc mediis subeant irrita verba deis,

    oaths in which the gods were called upon to be mediators, Ov. R. Am. 678.—
    7.
    Central, with ex or in:

    ex factione media consul,

    fully committed to it, Sall. H. 3, 61, 8;

    so (nearly = intimus), viros fortīs et magnanimos eosdem bonos et simplicīs... esse volumus: quae sunt ex media laude justititiae,

    these qualities are clearly among those which make uprightness praiseworthy, Cic. Off. 1, 19, 63:

    partitiones oratoriae, quae e media illa nostra Academia effloruerunt,

    id. Part. Or. 40, 139:

    ingressio e media philosophia repetita est,

    id. Or. 3, 11; id. Leg. 2, 21, 53:

    in medio maerore et dolore,

    id. Tusc. 4, 29, 63; id. Q. Fr. 2, 15, 1:

    in media dimicatione,

    the hottest of the fight, Suet. Aug. 10; cf.:

    in medio ardore certaminis,

    Curt. 8, 4, 27:

    in media solitudine,

    the most profound, Sen. Brev. Vit. 12, 2:

    in mediis divitiis,

    in abundant wealth, id. Vit. Beat. 26, 1:

    in medio robore virium,

    Liv. 28, 35, 6:

    in medio ardore belli,

    id. 24, 45, 4:

    in media reipublicae luce,

    the full blaze of public life, Quint. 1, 2, 18:

    media inter pocula,

    Juv. 8, 217.—Hence,
    II.
    Subst.: mĕdĭum, ii, n., the middle, midst.
    A.
    Lit.
    1.
    Of space (very rare in Cic.):

    in medio aedium sedens,

    Liv. 1, 57, 9:

    maris,

    id. 31, 45, 11; for which, without in, medio aedium eburneis sellis sedere, id. 5, 41, 2:

    medio viae ponere,

    id. 37, 13, 10:

    in agmine in primis modo, modo in postremis, saepe in medio adesse,

    Sall. J. 45, 2; for which, without in, medio sextam legionem constituit, Tac. A. 13, 38:

    medio montium porrigitur planities,

    id. ib. 1, 64:

    medio stans hostia ad aras,

    Verg. G. 3, 486:

    medio tutissimus ibis,

    Ov. M. 2, 137:

    in medium geminos immani pondere caestus Projecit,

    Verg. A. 5, 401:

    in medium sarcinas coniciunt,

    Liv. 10, 36, 1; 13:

    equitatus consulem in medium acceptum, armis protegens, in castra reduxit,

    id. 21, 46, 9.— Trop.:

    tamquam arbiter honorarius medium ferire voluisse,

    to cut through the middle, Cic. Fat. 17, 39:

    intacta invidiā media sunt, ad summa ferme tendit,

    Liv. 45, 35.—
    2.
    Of time:

    diei,

    Liv. 27, 48:

    medio temporis,

    in the meantime, meanwhile, Tac. A. 13, 28; cf.:

    nec longum in medio tempus, cum,

    the interval, Verg. A. 9, 395; Ov. M. 4, 167; Plin. Ep. 7, 27, 13.—
    B.
    Transf.
    1.
    The midst of all, the presence of all, the public, the community (class.):

    in medio omnibus palma est posita, qui artem tractant musicam,

    lies open to all, Ter. Phorm. prol. 16:

    tabulae sunt in medio,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 104:

    rem totam in medio ponere,

    publicly, id. ib. 2, 1, 11, §

    29: ponam in medio sententias philosophorum,

    id. N. D. 1, 6, 13:

    dicendi ratio in medio posita,

    lies open to all, id. de Or. 1, 3, 12:

    rem in medium proferre,

    to publish, make known, id. Fam. 15, 27, 6: vocare in medium, before the public, before a public tribunal:

    rem in medium vocare coeperunt,

    id. Clu. 28, 77:

    in medio relinquere,

    to leave it to the public, leave it undecided, id. Cael. 20, 48; Sall. C. 19, 16: pellere e medio, to expel, reject, Enn. ap. Cic. Mur. 14, 30 (Ann. v. 272 Vahl.); Cic. Off. 3, 8, 37:

    cum jacentia verba sustulimus e medio,

    adopt words from the people, common words, id. de Or. 3, 45, 177; cf.: munda sed e medio consuetaque verba puellae Scribite, Ov. A. A. 3, 479: tollere de medio, to do away with, abolish:

    litteras,

    Cic. Verr. 2, 2, 71, § 176: tollere de medio, to put out of the way, cut off, destroy:

    hominem,

    id. Rosc. Am. 7, 20:

    de medio removere,

    to put out of sight, id. ib. 8, 23: e medio excedere or abire, to leave the world, to die:

    e medio excessit,

    she is dead, Ter. Phorm. 5, 7, 74:

    ea mortem obiit, e medio abiit,

    id. ib. 5, 8, 30:

    tollite lumen e medio,

    Juv. 9, 106: recedere de medio, to go away, retire, withdraw:

    cur te mihi offers? recede de medio,

    Cic. Rosc. Am. 38, 112:

    in medio esse,

    to be present, Ter. Ad. 3, 5, 32:

    in medium venire or procedere,

    to appear, come forward, show one's self in public, Cic. Verr. 2, 2, 71, § 175: in medium, before the public, for the public, for the community:

    communes utilitates in medium afferre,

    id. Off. 1, 7, 22:

    consulere in medium,

    to care for the public good, for the good of all, Verg. A. 11, 335;

    so opp. separantem suas res a publicis,

    Liv. 24, 22, 14 sq.; 26, 12, 7:

    quaerere,

    to make acquisitions for the use of all, Verg. G. 1, 127: cedere, to fall or devolve to the community, Tac. H. 4, 64:

    conferre laudem,

    i. e. so that all may have a share of it, Liv. 6, 6:

    dare,

    to communicate for the use of all, Ov. M. 15, 66:

    in medium conferre, in gaming,

    to put down, put in the pool, Suet. Aug. 71: in medio, for sub dio, in the open air:

    scorpios fugari posse, si aliqui ex eis urantur in medio,

    Pall. 1, 35, 12.—
    2.
    A half (ante-class. and post-Aug.):

    scillae medium conterunt cum aqua,

    Varr. R. R. 2, 7:

    scrobem ad medium completo,

    Col. Arb. 4, 5.—Hence,
    III.
    Adv.: mĕdĭē, in the middle, in a middling degree, moderately, tolerably (except once in Tac. only post-class.):

    qui noluerant medie,

    kept quiet, remained neutral, Tac. H. 1, 19:

    nec plane optimi, nec oppido deterrimi sunt, sed quasi medie morati,

    App. Dogm. Plat. 2, p. 22, 23; Eutr. 7, 13; Lact. 6, 15 fin.:

    ortus medie humilis,

    Aur. Vict. Caes. 20.—
    2.
    Indefinitely, Ambros. in Luc. 8, 17, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > medius

  • 8 obfero

    offĕro ( obf-), obtŭli, oblātum, v. a. [ob-fero], to bring before; to present, offer; to show, exhibit (class.; cf. obicio, ostendo).
    I.
    In gen.:

    incommode illis fors obtulerat adventum meum,

    Ter. Hec. 3, 3, 10; cf.:

    opportune te obtulisti mihi obviam,

    id. Ad. 3, 2, 24; id. Hec. 5, 3, 10; Cic. Att. 3, 10, 2:

    strictamque aciem venientibus offert,

    presents, opposes, Verg. A. 6, 291:

    speciem offerre,

    to present a false appearance, Cic. Div. 1, 37, 81.—In pass.: offerri, mid., to show one's self, appear; to meet, encounter:

    multis in difficillimis rebus praesens auxilium ejus (numinis) oblatum est,

    Cic. Verr. 2, 4, 49, § 108:

    oblata religio est,

    a religious scruple struck him, id. Fam. 10, 12, 3:

    metu oblato,

    id. ib. 15, 1, 5:

    lex quaedam videbatur oblata,

    id. Phil. 1, 2, 4.—
    II.
    In partic.
    A.
    To offer, expose; to bring forward, adduce:

    ne offeramus nos periculis sine causā,

    Cic. Off. 1, 24, 83; so,

    se morti,

    Caes. B. G. 7, 77:

    se ad mortem,

    Cic. Tusc. 1, 15, 32:

    obtulimus nos ad prima pericula,

    Ov. M. 13, 42:

    vitam in discrimen,

    Cic. Sest. 28, 61:

    moram offerre alicui,

    Plaut. Poen. 4, 2, 30:

    nam tu nunc vides pro tuo caro capite carum offerre me meum caput vilitati,

    id. Capt. 2, 2, 34:

    sponte suā leto caput obvius optulit ipse,

    Lucr. 3, 1041; cf. Cic. Sull. 30, 84; id. Sest. 1, 1; Liv. 3, 1; 31, 50:

    criminibus oblatis,

    brought forward, adduced, Cic. Lael. 18, 65.—
    B.
    To offer, proffer; to bring, cause, occasion, confer, bestow; to inflict, etc. (cf. promitto, recipio, infero):

    foedus,

    Verg. A. 12, 109:

    in omnia ultro suam offerens operam,

    Liv. 40, 23:

    di tibi semper omnia optata offerant,

    Ter. Ad. 5, 9, 21:

    alicui optatissimum beneficium,

    Caes. B. G. 6, 42:

    hoc tantum boni, quod vobis ab dis immortalibus oblatum et datum est,

    Cic. Imp. Pomp. 16, 49:

    datum atque oblatum,

    id. Verr. 1, 1, 1; 2, 4, 49, § 103: ut nunc hac re mihi opem et auxilium offeras, bring me aid and assistance, help me, Lucil. ap. Non. 360, 25:

    laetitiam,

    to procure, Ter. Hec. 5, 3, 18:

    alicui injuriam,

    id. ib. 5, 1, 14:

    vitium virgini,

    id. ib. 3, 3, 23:

    stuprum alicui,

    Cic. Phil. 2, 38, 99:

    mortem alicui,

    id. Sest. 21, 48: sibi molestiam atque aerumnam offerre, to bring, procure, occasion, Lucil. ap. Non. 360, 23: occasio ad occupandam Asiam oblata, Cic. Imp. Pomp. 2, 4:

    seque offert suscepturum,

    offers, Tac. A. 11, 33:

    rusticus offerebat se intercessurum senatus consulto,

    id. ib. 16, 26:

    oblatā facultate in castra sese receperunt,

    Caes. B. G. 1, 72.—
    2.
    In eccl. Lat.
    (α).
    To offer to God, to consecrate, dedicate, Prud. Cath. 5, 150; Vulg. Exod. 38, 24; 39, 32.—
    (β).
    To offer up, sacrifice, Sulp. Sev. Dial. 2, 2:

    Domino,

    Vulg. Gen. 4, 3:

    pro filio,

    id. ib. 22, 13:

    ex scelere,

    id. Prov. 21, 27:

    semet ipsum Deo,

    id. Heb. 9, 14 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > obfero

  • 9 offero

    offĕro ( obf-), obtŭli, oblātum, v. a. [ob-fero], to bring before; to present, offer; to show, exhibit (class.; cf. obicio, ostendo).
    I.
    In gen.:

    incommode illis fors obtulerat adventum meum,

    Ter. Hec. 3, 3, 10; cf.:

    opportune te obtulisti mihi obviam,

    id. Ad. 3, 2, 24; id. Hec. 5, 3, 10; Cic. Att. 3, 10, 2:

    strictamque aciem venientibus offert,

    presents, opposes, Verg. A. 6, 291:

    speciem offerre,

    to present a false appearance, Cic. Div. 1, 37, 81.—In pass.: offerri, mid., to show one's self, appear; to meet, encounter:

    multis in difficillimis rebus praesens auxilium ejus (numinis) oblatum est,

    Cic. Verr. 2, 4, 49, § 108:

    oblata religio est,

    a religious scruple struck him, id. Fam. 10, 12, 3:

    metu oblato,

    id. ib. 15, 1, 5:

    lex quaedam videbatur oblata,

    id. Phil. 1, 2, 4.—
    II.
    In partic.
    A.
    To offer, expose; to bring forward, adduce:

    ne offeramus nos periculis sine causā,

    Cic. Off. 1, 24, 83; so,

    se morti,

    Caes. B. G. 7, 77:

    se ad mortem,

    Cic. Tusc. 1, 15, 32:

    obtulimus nos ad prima pericula,

    Ov. M. 13, 42:

    vitam in discrimen,

    Cic. Sest. 28, 61:

    moram offerre alicui,

    Plaut. Poen. 4, 2, 30:

    nam tu nunc vides pro tuo caro capite carum offerre me meum caput vilitati,

    id. Capt. 2, 2, 34:

    sponte suā leto caput obvius optulit ipse,

    Lucr. 3, 1041; cf. Cic. Sull. 30, 84; id. Sest. 1, 1; Liv. 3, 1; 31, 50:

    criminibus oblatis,

    brought forward, adduced, Cic. Lael. 18, 65.—
    B.
    To offer, proffer; to bring, cause, occasion, confer, bestow; to inflict, etc. (cf. promitto, recipio, infero):

    foedus,

    Verg. A. 12, 109:

    in omnia ultro suam offerens operam,

    Liv. 40, 23:

    di tibi semper omnia optata offerant,

    Ter. Ad. 5, 9, 21:

    alicui optatissimum beneficium,

    Caes. B. G. 6, 42:

    hoc tantum boni, quod vobis ab dis immortalibus oblatum et datum est,

    Cic. Imp. Pomp. 16, 49:

    datum atque oblatum,

    id. Verr. 1, 1, 1; 2, 4, 49, § 103: ut nunc hac re mihi opem et auxilium offeras, bring me aid and assistance, help me, Lucil. ap. Non. 360, 25:

    laetitiam,

    to procure, Ter. Hec. 5, 3, 18:

    alicui injuriam,

    id. ib. 5, 1, 14:

    vitium virgini,

    id. ib. 3, 3, 23:

    stuprum alicui,

    Cic. Phil. 2, 38, 99:

    mortem alicui,

    id. Sest. 21, 48: sibi molestiam atque aerumnam offerre, to bring, procure, occasion, Lucil. ap. Non. 360, 23: occasio ad occupandam Asiam oblata, Cic. Imp. Pomp. 2, 4:

    seque offert suscepturum,

    offers, Tac. A. 11, 33:

    rusticus offerebat se intercessurum senatus consulto,

    id. ib. 16, 26:

    oblatā facultate in castra sese receperunt,

    Caes. B. G. 1, 72.—
    2.
    In eccl. Lat.
    (α).
    To offer to God, to consecrate, dedicate, Prud. Cath. 5, 150; Vulg. Exod. 38, 24; 39, 32.—
    (β).
    To offer up, sacrifice, Sulp. Sev. Dial. 2, 2:

    Domino,

    Vulg. Gen. 4, 3:

    pro filio,

    id. ib. 22, 13:

    ex scelere,

    id. Prov. 21, 27:

    semet ipsum Deo,

    id. Heb. 9, 14 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > offero

  • 10 scaena

    scaena, ae (falsely scēna, v. Prol. in Verg. p. 387 Rib.), f., = skênê.
    I.
    Lit., the stage, boards, scene of a theatre:

    dum histrio in scaenă siet,

    Plaut. Poen. prol. 20:

    in scaenă esse Roscium intellegat,

    Cic. Brut. 84, 290:

    foris hic extra scaenam fient proelia,

    Plaut. Capt. prol. 60:

    cum scaena croco Cilici perfusa recens est,

    Lucr. 2, 416:

    scaenaique simul varios splendere decores,

    id. 4, 983:

    scaenae magnificentia,

    Cic. Mur. 19, 38:

    nec vero scaena solum referta est his sceleribus,

    id. N. D. 3, 27, 69:

    vel scaena ut versis discedat frontibus,

    Verg. G. 3, 24; Hor. Ep. 2, 1, 205 et saep.— Plur.:

    columnas excidunt, scaenis decora alta futuris,

    a theatre, Verg. A. 1, 429: aut Agamemnonius scaenis agitatus Orestes, on the stage, i. e. in tragedies, Verg. A. 4, 471:

    aut agitur res in scaenis,

    Hor. A. P. 179.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of a place like a scene of a theatre, Verg. A. 1, 164.—
    2.
    (Post-Aug.) Of the schools of rhetoric, as scenes for the display of eloquence:

    at nunc adulescentuli deducuntur in scaenas scholasticorum, qui rhetores vocantur,

    Tac. Or. 35; cf. Plin Ep. 7, 17, 9.—
    II.
    Trop.
    1.
    The public stage, the public:

    quia maxima quasi oratori scaena videatur contionis,

    Cic. de Or. 2, 83, 338; id. Planc. 12, 29:

    ubi se a vulgo et scaena in secreta remorant Virtus Scipiadae et mitis sapientia Laeli,

    Hor. S. 2, 1, 71.—Prov.: scaenae servire, to show one ' s self, live in the public eye, Cic. Ep. ad Brut. 8, 2.—
    2.
    Outward show, parade, pretext: scaena rei totius haec: Pompeius, tamquam Caesarem non impugnet, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 3; cf.:

    ne quid scaenae deesset,

    Petr. 117, 10; Suet. Calig. 15:

    scaenam ultro criminis parat,

    Tac. A. 14, 7 fin.
    3.
    Appearance, character:

    scaenam quam sponte sumpserat cum animă retinens,

    App. M. 4, 20, p. 151, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > scaena

  • 11 adpareo

    ap-pārĕo ( adp-, Ritschl, Fleck., B. and K.; app-, Lachm., Merk., Weissenb., Halm, Rib.), ui, itum, 2, v. n., to come in sight, to appear, become visible, make one's appearance (class. in prose and poetry).
    I.
    A.. Lit.:

    ego adparebo domi,

    Plaut. Capt. 2, 3, 97:

    ille bonus vir nusquam adparet,

    Ter. Eun. 4, 3, 18; Lucr. 3, 25; so id. 3, 989:

    rem contra speculum ponas, apparet imago,

    id. 4, 157: unde tandem adpares, Cic. Fragm. ap. Prisc. p. 706 P.; id. Fl. 12 fin.:

    equus mecum una demersus rursus adparuit,

    id. Div. 2, 68; so id. Sull. 2, 5:

    cum lux appareret (Dinter, adpeteret),

    Caes. B. G. 7, 82:

    de sulcis acies apparuit hastae,

    Ov. M. 3, 107:

    apparent rari nantes,

    Verg. A. 1, 118, Hor. C. S. 59 al.—With dat.:

    anguis ille, qui Sullae adparuit immolanti,

    Cic. Div. 2, 30 fin.; id. Clu. 53:

    Quís numquam candente dies adparuit ortu,

    Tib. 4, 1, 65.—Once in Varro with ad: quod adparet ad agricolas, R. R. 1, 40.—
    B.
    In gen., to be seen, to show one's self, be in public, appear:

    pro pretio facio, ut opera adpareat Mea,

    Plaut. Ps. 3, 2, 60:

    fac sis nunc promissa adpareant,

    Ter. Eun. 2, 3, 20; cf. id. Ad. 5, 9, 7:

    illud apparere unum,

    that this only is apparent, Lucr. 1, 877; Cato, R. R. 2, 2:

    ubi merces apparet? i. e. illud quod pro tantā mercede didiceris,

    Cic. Phil. 2, 34:

    quo studiosius opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,

    id. Rosc. Am. 41 fin.:

    Galbae orationes evanuerunt, vix jam ut appareant,

    id. Brut. 21, 82:

    apparet adhuc vetus mde cicatrix,

    Ov. M. 12, 444; 2, 734:

    rebus angustis animosus atque fortis appare,

    Hor. C. 2, 10, 22:

    cum lamentamur, non apparere labores Nostros,

    are not noticed, considered, id. Ep. 2, 1, 224, so id. ib. 2, 1, 250 al.; Plaut. Men. 2, 1, 14; cf. id. Am. 2, 2, 161 and 162.—Hence, apparens (opp. latens), visible, evident:

    tympana non apparentia Obstrepuere,

    Ov. M. 4, 391:

    apparentia vitia curanda sunt,

    Quint. 12, 8, 10; so id. 9, 2, 46.—
    II.
    Trop.: res apparet, and far more freq. impers. apparet with acc. and inf. or rel.-clause, the thing (or it) is evident, clear, manifest, certain, dêlon esti, phainetai (objective certainty, while videtur. dokei, designates subjective belief, Web. Uebungssch. 258):

    ratio adparet,

    Plaut. Trin. 2, 4, 17:

    res adparet, Ter Ad. 5, 9, 7: apparet id etiam caeco, Liv 32, 34. cui non id apparere, id actum esse. etc.,

    id. 22, 34; 2, 31 fin.:

    ex quo adparet antiquior origo,

    Plin. 36, 26, 67, § 197 al.:

    adparet servom nunc esse domini pauperis,

    Ter. Eun. 3, 2, 33:

    non dissimulat, apparet esse commotum,

    Cic. Phil. 2, 34: apparet atque exstat, utrum simus earum (artium) rudes, id. de Or. 1, 16, 72:

    quid rectum sit, adparet,

    id. Fam. 5, 19; 4, 7:

    sive confictum est, ut apparet, sive, etc.,

    id. Fl. 16 fin.; Nep. Att. 4, 1; Liv. 42, 43:

    quo adparet antiquiorem hanc fuisse scientiam,

    Plin. 35, 12, 44, § 153 al. —Also with dat. pers.:

    quas impendere jam apparebat omnibus,

    Nep. Eum. 10, 3; and, by attraction, with nom. and inf., as in Gr. dêlos esti, Varr. R. R. 1, 6, 2:

    membra nobis ita data sunt, ut ad quandam rationem vivendi data esse adpareant,

    Cic. Fin. 3, 7, 23, ubi v. Otto:

    apparet ita degenerāsse Nero,

    Suet. Ner. 1; or without the inf., with an adj. as predicate:

    apparebat atrox cum plebe certamen (sc. fore, imminere, etc.),

    Liv. 2, 28; Suet. Rhet. 1.—
    III.
    To appear as servant or aid ( a lictor, scribe, etc.), to attend, wait upon, serve; cf. apparitor (rare):

    sacerdotes diis adparento,

    Cic. Leg. 2, 8, 21:

    cum septem annos Philippo apparuisset,

    Nep. Eum. 13, 1:

    cum appareret aedilibus,

    Liv. 9, 46 Drak.:

    lictores apparent consulibus,

    id. 2, 55:

    collegis accensi,

    id. 3, 33: tibi appareo atque aeditumor in templo tuo, Pompon. ap. Gell. 12, 10:

    Jovis ad solium Apparent,

    Verg. A. 12, 850 (= praestant ad obsequium, Serv.).

    Lewis & Short latin dictionary > adpareo

  • 12 appareo

    ap-pārĕo ( adp-, Ritschl, Fleck., B. and K.; app-, Lachm., Merk., Weissenb., Halm, Rib.), ui, itum, 2, v. n., to come in sight, to appear, become visible, make one's appearance (class. in prose and poetry).
    I.
    A.. Lit.:

    ego adparebo domi,

    Plaut. Capt. 2, 3, 97:

    ille bonus vir nusquam adparet,

    Ter. Eun. 4, 3, 18; Lucr. 3, 25; so id. 3, 989:

    rem contra speculum ponas, apparet imago,

    id. 4, 157: unde tandem adpares, Cic. Fragm. ap. Prisc. p. 706 P.; id. Fl. 12 fin.:

    equus mecum una demersus rursus adparuit,

    id. Div. 2, 68; so id. Sull. 2, 5:

    cum lux appareret (Dinter, adpeteret),

    Caes. B. G. 7, 82:

    de sulcis acies apparuit hastae,

    Ov. M. 3, 107:

    apparent rari nantes,

    Verg. A. 1, 118, Hor. C. S. 59 al.—With dat.:

    anguis ille, qui Sullae adparuit immolanti,

    Cic. Div. 2, 30 fin.; id. Clu. 53:

    Quís numquam candente dies adparuit ortu,

    Tib. 4, 1, 65.—Once in Varro with ad: quod adparet ad agricolas, R. R. 1, 40.—
    B.
    In gen., to be seen, to show one's self, be in public, appear:

    pro pretio facio, ut opera adpareat Mea,

    Plaut. Ps. 3, 2, 60:

    fac sis nunc promissa adpareant,

    Ter. Eun. 2, 3, 20; cf. id. Ad. 5, 9, 7:

    illud apparere unum,

    that this only is apparent, Lucr. 1, 877; Cato, R. R. 2, 2:

    ubi merces apparet? i. e. illud quod pro tantā mercede didiceris,

    Cic. Phil. 2, 34:

    quo studiosius opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,

    id. Rosc. Am. 41 fin.:

    Galbae orationes evanuerunt, vix jam ut appareant,

    id. Brut. 21, 82:

    apparet adhuc vetus mde cicatrix,

    Ov. M. 12, 444; 2, 734:

    rebus angustis animosus atque fortis appare,

    Hor. C. 2, 10, 22:

    cum lamentamur, non apparere labores Nostros,

    are not noticed, considered, id. Ep. 2, 1, 224, so id. ib. 2, 1, 250 al.; Plaut. Men. 2, 1, 14; cf. id. Am. 2, 2, 161 and 162.—Hence, apparens (opp. latens), visible, evident:

    tympana non apparentia Obstrepuere,

    Ov. M. 4, 391:

    apparentia vitia curanda sunt,

    Quint. 12, 8, 10; so id. 9, 2, 46.—
    II.
    Trop.: res apparet, and far more freq. impers. apparet with acc. and inf. or rel.-clause, the thing (or it) is evident, clear, manifest, certain, dêlon esti, phainetai (objective certainty, while videtur. dokei, designates subjective belief, Web. Uebungssch. 258):

    ratio adparet,

    Plaut. Trin. 2, 4, 17:

    res adparet, Ter Ad. 5, 9, 7: apparet id etiam caeco, Liv 32, 34. cui non id apparere, id actum esse. etc.,

    id. 22, 34; 2, 31 fin.:

    ex quo adparet antiquior origo,

    Plin. 36, 26, 67, § 197 al.:

    adparet servom nunc esse domini pauperis,

    Ter. Eun. 3, 2, 33:

    non dissimulat, apparet esse commotum,

    Cic. Phil. 2, 34: apparet atque exstat, utrum simus earum (artium) rudes, id. de Or. 1, 16, 72:

    quid rectum sit, adparet,

    id. Fam. 5, 19; 4, 7:

    sive confictum est, ut apparet, sive, etc.,

    id. Fl. 16 fin.; Nep. Att. 4, 1; Liv. 42, 43:

    quo adparet antiquiorem hanc fuisse scientiam,

    Plin. 35, 12, 44, § 153 al. —Also with dat. pers.:

    quas impendere jam apparebat omnibus,

    Nep. Eum. 10, 3; and, by attraction, with nom. and inf., as in Gr. dêlos esti, Varr. R. R. 1, 6, 2:

    membra nobis ita data sunt, ut ad quandam rationem vivendi data esse adpareant,

    Cic. Fin. 3, 7, 23, ubi v. Otto:

    apparet ita degenerāsse Nero,

    Suet. Ner. 1; or without the inf., with an adj. as predicate:

    apparebat atrox cum plebe certamen (sc. fore, imminere, etc.),

    Liv. 2, 28; Suet. Rhet. 1.—
    III.
    To appear as servant or aid ( a lictor, scribe, etc.), to attend, wait upon, serve; cf. apparitor (rare):

    sacerdotes diis adparento,

    Cic. Leg. 2, 8, 21:

    cum septem annos Philippo apparuisset,

    Nep. Eum. 13, 1:

    cum appareret aedilibus,

    Liv. 9, 46 Drak.:

    lictores apparent consulibus,

    id. 2, 55:

    collegis accensi,

    id. 3, 33: tibi appareo atque aeditumor in templo tuo, Pompon. ap. Gell. 12, 10:

    Jovis ad solium Apparent,

    Verg. A. 12, 850 (= praestant ad obsequium, Serv.).

    Lewis & Short latin dictionary > appareo

  • 13 pareo

    pārĕo ( parrĕo), ŭi, pārĭtum, 2, v. n. [ intr. form of paro, to make ready; părio, to bring forth; hence, to be ready, at hand], to come forth, appear, be visible, show one's self; to be present or at hand.
    I.
    Lit. (rare;

    not in Cic. or Cæs.): immolanti jocinera replicata paruerunt,

    Suet. Aug. 95:

    quoties paruit Hermogenes,

    Mart. 12, 29, 18:

    haec (fenestra) videt Inarimen, illi Prochyta aspera paret,

    Stat. S. 2, 2, 76:

    quae si parent simul,

    Quint. 1, 12, 4:

    caeli cui sidera parent,

    are open, intelligible, Verg. A. 10, 176; cf. Suet. Calig. 8.—So freq. in eccl. Lat.:

    parebit signum filii hominis in caelo,

    Vulg. Matt. 24, 30.— Impers.:

    paret = videtur: si paret eum dare oportere,

    Gai. Inst. 3, 91; 4, 4; 34 al.—
    II.
    In partic.
    A.
    To appear (as a servant) at a person's commands, to attend, wait upon (very rare, for the usual apparere):

    magistratibus in provincias euntibus parere et praeministrare servorum vice,

    Gell. 10, 3, 19:

    ad memoriam,

    Spart. Pesc. 7.—
    2.
    Transf.
    a.
    To obey, be obedient to; to submit to, comply with (the class. signif. of the word;

    syn.: oboedio, obsequor, obtempero): parere, obedire,

    Fest. p. 221 Müll.: animadverte ac dicto pare, Enn. ap. Cic. Rab. Post. 11, 29 (Trag. v. 299 Vahl.):

    hic parebit et oboediet praecepto illi veteri,

    Cic. Tusc. 5, 12, 36:

    oboedire et parere alicujus voluntati,

    id. N. D. 1, 8, 19:

    non ut pareret et dicto audiens esset huic ordini, etc.,

    id. Phil. 7, 1, 2:

    (noster populus) in bello sic paret, ut regi,

    id. Rep. 1, 40, 163:

    legibus,

    id. Off. 2, 11, 40:

    religionibus,

    id. N. D. 2, 3, 8:

    imperio,

    Caes. B. G. 5, 2:

    populo patiente atque parente,

    Cic. Rep. 2, 36, 61:

    alicujus imperiis,

    Juv. 14, 331.— Impers. pass.:

    dicto paretur,

    Liv. 9, 32:

    remissius imperanti melius paretur,

    Sen. Clem. 1, 24, 1:

    ut arbitri sententiae pareatur,

    Dig. 4, 8, 23:

    si paritum fuerit condicioni,

    ib. 40, 4, 12.— Poet., with respective acc.:

    non adeo parebimus omnia matri,

    Stat. Ach. 1, 660. —Of inanim. and abstr. subjects:

    lucra petituras freta per parentia ventis Ducunt instabiles sidera certa rates,

    Tib. 1, 9, 9; cf. Ov. M. 8, 472; Quint. 11, 3, 65.—
    b.
    To be subject to, dependent on; to be subservient to:

    nulla fuit civitas, quin Caesari pareret,

    Caes. B. C. 3, 81:

    oppidum, quod regi paret,

    Plin. 6, 28, 32, § 145:

    negat se ei parere posse qui se feminam malit esse, quam virum,

    Just. 1, 3, 3:

    quae homines arant, navigant, aedificant, virtuti omnia parent,

    Sall. C. 2, 7; Hor. S. 2, 3, 96.—
    c.
    To submit to, comply with, indulge, gratify, yield to:

    necessitati,

    Cic. Or. 60, 202:

    et tempori et voluntati,

    id. Vatin. 1, 2:

    cupiditatibus,

    id. Fin. 1, 16, 53:

    dolori et iracundiae,

    id. Att. 2, 21, 4:

    extremo furori,

    Val. Fl. 7, 154.—
    d.
    To yield to one's promises or representations, to fulfil, accomplish them; to satisfy, give, pay:

    promissis,

    Ov. F. 5, 504:

    pensionibus,

    Dig. 19, 2, 54: usuris, Cod. 4, 26, 8.— —
    B.
    Impers.: paret, it is clear, evident, manifest (class.):

    quid porro quaerendum est? factumne sit? at constat. A quo? at paret,

    Cic. Mil. 6, 15.—Esp. in the formula si paret, if it appear, if it be proved, Cic. Rosc. Com. 4, 11; id. Verr 2, 2, 12, § 31; cf.:

    si paret adversum edictum fecisse,

    id. ib. 2, 3, 28, § 69; 2, 3, 22, § 55; Fest. p. 233 Müll.:

    paritum est,

    Dig. 31, 1, 67; ib. 6, 1, 5; Petr. 137; cf. II. 2. a. supra.—Hence, pārens, entis, P. a., obedient:

    parentiores exercitus,

    Cic. Off. 1, 22, 76 (al. paratiores).—
    II.
    Subst.: pārens, entis, comm., a subject:

    parentes abunde habemus,

    Sall. J. 102, 7:

    vi quidem regere patriam aut parentes quamquam possis, etc.,

    id. ib. 3, 2:

    ex voluntate parentium occupare principatum,

    Vell. 2, 108; and so Tac. A. 1, 59, acc. to Bötticher (but parentes, in this passage, signifies parents; cf. Kritz on Sall. C. 6, 5).

    Lewis & Short latin dictionary > pareo

  • 14 parreo

    pārĕo ( parrĕo), ŭi, pārĭtum, 2, v. n. [ intr. form of paro, to make ready; părio, to bring forth; hence, to be ready, at hand], to come forth, appear, be visible, show one's self; to be present or at hand.
    I.
    Lit. (rare;

    not in Cic. or Cæs.): immolanti jocinera replicata paruerunt,

    Suet. Aug. 95:

    quoties paruit Hermogenes,

    Mart. 12, 29, 18:

    haec (fenestra) videt Inarimen, illi Prochyta aspera paret,

    Stat. S. 2, 2, 76:

    quae si parent simul,

    Quint. 1, 12, 4:

    caeli cui sidera parent,

    are open, intelligible, Verg. A. 10, 176; cf. Suet. Calig. 8.—So freq. in eccl. Lat.:

    parebit signum filii hominis in caelo,

    Vulg. Matt. 24, 30.— Impers.:

    paret = videtur: si paret eum dare oportere,

    Gai. Inst. 3, 91; 4, 4; 34 al.—
    II.
    In partic.
    A.
    To appear (as a servant) at a person's commands, to attend, wait upon (very rare, for the usual apparere):

    magistratibus in provincias euntibus parere et praeministrare servorum vice,

    Gell. 10, 3, 19:

    ad memoriam,

    Spart. Pesc. 7.—
    2.
    Transf.
    a.
    To obey, be obedient to; to submit to, comply with (the class. signif. of the word;

    syn.: oboedio, obsequor, obtempero): parere, obedire,

    Fest. p. 221 Müll.: animadverte ac dicto pare, Enn. ap. Cic. Rab. Post. 11, 29 (Trag. v. 299 Vahl.):

    hic parebit et oboediet praecepto illi veteri,

    Cic. Tusc. 5, 12, 36:

    oboedire et parere alicujus voluntati,

    id. N. D. 1, 8, 19:

    non ut pareret et dicto audiens esset huic ordini, etc.,

    id. Phil. 7, 1, 2:

    (noster populus) in bello sic paret, ut regi,

    id. Rep. 1, 40, 163:

    legibus,

    id. Off. 2, 11, 40:

    religionibus,

    id. N. D. 2, 3, 8:

    imperio,

    Caes. B. G. 5, 2:

    populo patiente atque parente,

    Cic. Rep. 2, 36, 61:

    alicujus imperiis,

    Juv. 14, 331.— Impers. pass.:

    dicto paretur,

    Liv. 9, 32:

    remissius imperanti melius paretur,

    Sen. Clem. 1, 24, 1:

    ut arbitri sententiae pareatur,

    Dig. 4, 8, 23:

    si paritum fuerit condicioni,

    ib. 40, 4, 12.— Poet., with respective acc.:

    non adeo parebimus omnia matri,

    Stat. Ach. 1, 660. —Of inanim. and abstr. subjects:

    lucra petituras freta per parentia ventis Ducunt instabiles sidera certa rates,

    Tib. 1, 9, 9; cf. Ov. M. 8, 472; Quint. 11, 3, 65.—
    b.
    To be subject to, dependent on; to be subservient to:

    nulla fuit civitas, quin Caesari pareret,

    Caes. B. C. 3, 81:

    oppidum, quod regi paret,

    Plin. 6, 28, 32, § 145:

    negat se ei parere posse qui se feminam malit esse, quam virum,

    Just. 1, 3, 3:

    quae homines arant, navigant, aedificant, virtuti omnia parent,

    Sall. C. 2, 7; Hor. S. 2, 3, 96.—
    c.
    To submit to, comply with, indulge, gratify, yield to:

    necessitati,

    Cic. Or. 60, 202:

    et tempori et voluntati,

    id. Vatin. 1, 2:

    cupiditatibus,

    id. Fin. 1, 16, 53:

    dolori et iracundiae,

    id. Att. 2, 21, 4:

    extremo furori,

    Val. Fl. 7, 154.—
    d.
    To yield to one's promises or representations, to fulfil, accomplish them; to satisfy, give, pay:

    promissis,

    Ov. F. 5, 504:

    pensionibus,

    Dig. 19, 2, 54: usuris, Cod. 4, 26, 8.— —
    B.
    Impers.: paret, it is clear, evident, manifest (class.):

    quid porro quaerendum est? factumne sit? at constat. A quo? at paret,

    Cic. Mil. 6, 15.—Esp. in the formula si paret, if it appear, if it be proved, Cic. Rosc. Com. 4, 11; id. Verr 2, 2, 12, § 31; cf.:

    si paret adversum edictum fecisse,

    id. ib. 2, 3, 28, § 69; 2, 3, 22, § 55; Fest. p. 233 Müll.:

    paritum est,

    Dig. 31, 1, 67; ib. 6, 1, 5; Petr. 137; cf. II. 2. a. supra.—Hence, pārens, entis, P. a., obedient:

    parentiores exercitus,

    Cic. Off. 1, 22, 76 (al. paratiores).—
    II.
    Subst.: pārens, entis, comm., a subject:

    parentes abunde habemus,

    Sall. J. 102, 7:

    vi quidem regere patriam aut parentes quamquam possis, etc.,

    id. ib. 3, 2:

    ex voluntate parentium occupare principatum,

    Vell. 2, 108; and so Tac. A. 1, 59, acc. to Bötticher (but parentes, in this passage, signifies parents; cf. Kritz on Sall. C. 6, 5).

    Lewis & Short latin dictionary > parreo

  • 15 praesto

    1.
    praestō (old collat. form praestū, acc. to Curtius Valerianus in Cassiod. p. 2289 P.: qui praestu sunt, Inscr. Carina Via Appia, 1, p. 217. In later time as adj.: prae-stus, a, um:

    bonorum officio praestus fui,

    Inscr. Grut. 669, 4), adv. [dat. from praestus, a sup. form from prae, so that praesto esse alicui = to be or stand in the foremost place for or as respects one], at hand, ready, present, here; usually with esse (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    ni tua propitia pax foret praesto,

    Plaut. Trin. 4, 1, 18: sed ubi est frater? Chaer. Praesto adest, Ter. Eun. 5, 8, 20; id. Heaut. 1, 1, 120; so Att. Tr. 498:

    quod adest praesto in primis placet,

    Lucr. 5, 1412; Lact. 3, 7, 10:

    sacrificiis omnibus praesto adesse,

    id. 2, 16, 10;

    more freq., praesto esse: ibi mihi praesto fuit L. Lucilius,

    Cic. Fam. 3, 5, 1:

    togulae lictoribus ad portam praesto fuerunt,

    id. Pis. 23, 55:

    tibi nulla fuit clementia praesto?

    hadst thou no compassion? Cat. 64, 137: praesto esse, to arrive, appear:

    hirundines aestivo tempore praesto sunt,

    Auct. Her. 4, 48, 61.—Without esse ( poet.):

    era, eccum praesto militem,

    Plaut. Mil. 4, 6, 1:

    ipsum adeo praesto video,

    Ter. And. 2, 5, 4; Stat. Th. 6, 643.—
    II.
    In partic: praesto esse or adire
    A.
    To be at hand, to attend or wait upon, to serve, aid:

    ero meo ut omnibus locis sine praesto,

    Plaut. Men. 5, 6, 26:

    jus civile didicit, praesto multis fuit,

    Cic. Mur. 9, 19:

    praesto esse clientem tuum?

    id. Att. 10, 8, 3:

    saluti tuae praesto esse, praesto esse virtutes ut ancillulas,

    id. Fin. 2, 21, 69; id. Fam. 4, 14, 4:

    ut ad omnia, quae tui velint, ita assim praesto, ut, etc.,

    id. ib. 4, 8, 1; id. Att. 4, 12, 1 fin.;

    also with videor,

    id. ib. 4, 12, 1 fin. —With adire:

    pauper erit praesto semper tibi, pauper adibit primus,

    will be at hand, at your service, Tib. 1, 5, 61.—
    B.
    With esse, to present one's self in a hostile manner, to resist, oppose:

    si quis mihi praesto fuerit cum armatis hominibus,

    Cic. Caecin. 30, 87:

    quaestores cum fascibus mihi praesto fuerunt,

    id. Verr. 2, 2, 4, § 11.
    2.
    prae-sto, ĭti (post-class. also praestāvi), ātum or ĭtum, 1, v. n. and a.
    I.
    Neutr., to stand before or in front.
    A.
    Lit.:

    dum primae praestant acies,

    Luc. 4, 30.—
    B.
    Trop., to stand out, be superior, to distinguish one's self, to be excellent, distinguished, admirable; constr. alicui aliquā re, alicui rei, in aliquā re, or absol. (class.):

    cum virtute omnibus praestarent,

    Caes. B. G. 1, 3:

    quantum praestiterint nostri majores prudentiā ceteris gentibus,

    Cic. de Or. 1, 44, 192:

    quā re homines bestiis praestent,

    id. Inv. 1, 4, 5:

    hoc praestat amicitia propinquitati, quod, etc.,

    id. Lael. 5, 19:

    Zeuxin muliebri in corpore pingendo plurimum aliis praestare,

    id. Inv. 2, 1, 1:

    ceteris,

    id. Ac. 1, 4, 16:

    suos inter aequales longe praestitit,

    id. Brut. 64, 230:

    omnes homines, qui sese student praestare ceteris animalibus,

    Sall. C. 1, 1:

    praestare honestam mortem existimans turpi vitae,

    Nep. Chabr. 4, 3:

    quantum ceteris praestet Lucretia,

    Liv. 1, 57, 7:

    cernere, quantum eques Latinus Romano praestet,

    id. 8, 7, 7:

    quantum vel vir viro vel gens genti praestat!

    id. 31, 7, 8:

    genere militum praestare tironibus,

    id. 42, 52, 10:

    tantum Romana in bellis gloria ceteris praestat,

    Quint. 1, 10, 14:

    qui eloquentiā ceteris praestet,

    id. 2, 3, 5; 2, 16, 17; Curt. 8, 14, 13; Just. 18, 3, 14; 28, 2, 11; 44, 3, 9:

    sacro, quod praestat, peracto,

    Juv. 12, 86:

    probro atque petulantiā maxume praestabant,

    were pre-eminent, distinguished themselves, Sall. C. 37, 5:

    truculentiā caeli praestat Germania,

    Tac. A. 2, 24:

    cur alias aliis praestare videmus Pondere res rebus?

    Lucr. 1, 358.—
    2.
    Praestat, with a subjectclause, it is preferable or better:

    nimio impendiosum praestat te, quam ingratum dicier,

    it is much better, Plaut. Bacch. 3, 2, 12:

    mori milies praestitit, quam haec pati,

    it was better, Cic. Att. 14, 9, 2:

    praestare dicunt, Gallorum quam Romanorum imperia perferre,

    it is better, Caes. B. G. 1, 17:

    motos praestat componere fluctus,

    Verg. A. 1, 135; 3, 429; 6, 39.
    II.
    Act.
    A.
    To surpass, outstrip, exceed, [p. 1431] excel (not in Cic. or Cæs.; constr. usually aliquem aliquā re): qui primus in alterutrā re praestet alios, Varr. ap. Non. 502, 23; Varr. R. R. 2, 2, 10; 3, 1, 3:

    quantum Galli virtute ceteros mortales praestarent,

    Liv. 5, 36, 4:

    qui belli gloriā Gallos omnes Belgasque praestabant,

    Hirt. B. G. 8, 6:

    praestate virtute peditem, ut honore atque ordine praestatis,

    Liv. 3, 61, 7:

    ut vetustate et gradu honoris nos praestent,

    id. 7, 30, 4; 34, 34, 14; 37, 30, 2:

    praestat ingenio alius alium,

    Quint. 1, 1, 3; Val. Max. 3, 2, 21; 3, 2, ext. 7;

    7, 2, 17: honore ceteros,

    Nep. Att. 18, 5; 3, 3; id. Reg. 3, 5:

    imperatores prudentiā,

    id. Hann. 1, 1:

    eloquentiā omnes eo tempore,

    id. Epam. 6, 1.—Only aliquem, Stat. Th. 4, 838.—
    B.
    To become surety for, to answer or vouch for, to warrant, be responsible for, to take upon one's self, etc. (class.):

    ut omnes ministros imperii tui rei publicae praestare videare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 3:

    quem tamen ego praestare non poteram,

    id. Att. 6, 3, 5:

    quanto magis arduum est alios praestare quam se, tanto laudabilius,

    Plin. Pan. 83:

    communem incertumque casum neque vitare quisquam nostrum, nec praestare ullo pacto potest,

    Cic. Fam. 5, 17, 3: simus eā mente ut nihil in vitā nobis praestandum praeter culpam putemus, that we need only answer for guilt, i. e. keep ourselves clear of guilt, id. ib. 6, 1, 4:

    impetus populi praestare nemo potest,

    no one can be held to answer for the outbreaks of the people, id. de Or. 2, 28, 124:

    periculum judicii,

    id. Mur. 2, 3:

    damnum alicui,

    id. Off. 3, 16:

    invidiam,

    id. Sest. 28, 61:

    nihil,

    to be responsible for nothing, id. Q. Fr. 3, 1, 3; cf. in pass.:

    cum id, quod ab homine non potuerit praestari, evenerit,

    what none could vouch for that it would not happen, id. Tusc. 3, 16, 34. —With ab aliquā re:

    ego tibi a vi praestare nihil possum,

    Cic. Fam. 1, 4, 3.—With de:

    quod de te sperare, de me praestare possum,

    Cic. Fam. 4, 15, 2.—With an objectclause:

    quis potest praestare, semper sapientem beatum fore, cum, etc.?

    Cic. Tusc. 5, 10, 29; cf.:

    (praedones) nullos fore, quis praestare poterat?

    id. Fl. 12, 28:

    meliorem praesto magistro Discipulum,

    Juv. 14, 212.—With ut:

    illius lacrimae praestant ut veniam culpae non abnuat Osiris,

    Juv. 6, 539.—
    C.
    In gen., to fulfil, discharge, maintain, perform, execute:

    arbitramur nos ea praestitisse, quae ratio et doctrina praescripserit,

    Cic. N. D. 1, 3, 7:

    ultima exspectato, quae ego tibi et jucunda et honesta praestabo,

    id. Fam. 7, 17, 2:

    suum munus,

    id. de Or. 2, 9, 38:

    hospitii et amicitiae jus officiumque,

    id. Fam. 14, 4, 2:

    ne quem ejus paeniteret, praestiti,

    I took care, exerted myself, Liv. 30, 30; Ov. Tr. 5, 14, 19:

    quamcumque ei fidem dederis, ego praestabo,

    I will fulfil, keep the promise, Cic. Fam. 5, 11, 2:

    fidem alicui,

    Liv. 30, 15:

    pacem cum iis populus Romanus non ab se tantum, sed ab rege etiam Masinissa praestitit,

    maintained, id. 40, 34:

    tributa,

    to pay, Juv. 3, 188:

    annua,

    id. 6, 480:

    triplicem usuram,

    id. 9, 7.— Pass.:

    promissum id benignius est ab rege quam praestitum,

    Liv. 43, 18, 11:

    mea tibi tamen benevolentia fidesque praestabitur,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; so,

    quibus (victoribus) senatūs fides praestabitur,

    id. Phil. 14, 11, 30:

    virtus vetat spectare fortunam dum praestetur fides,

    id. Div. 2, 37, 79:

    ni praestaretur fides publica,

    Liv. 2, 28, 7.—
    2.
    In partic.
    a.
    To keep, preserve, maintain, retain:

    pueri, quibus videmur praestare rem publicam debuisse,

    Cic. Att. 10, 4, 5; Ov. M. 11, 748:

    omnes socios salvos praestare poteramus,

    Cic. Imp. Pomp. 18, 55:

    mors omnia praestat Vitalem praeter sensum calidumque vaporem,

    Lucr. 3, 214. —
    b.
    To show, exhibit, to prove, evince, manifest:

    Pomptinius praestat tibi memoriam benevolentiamque, quam debet,

    Cic. Fam. 3, 10, 3:

    neque hercule in iis ipsis rebus eam voluntatem, quam exspectaram, praestiterunt,

    id. ib. 1, 9, 5:

    virtutem,

    Caes. B. G. 2, 27:

    benevolentiam,

    Cic. Att. 11, 1, 1:

    consilium suum fidemque,

    id. de Or. 3, 33, 134. —With se, to show, prove, or behave one's self as: praesta te eum, qui, etc., show thyself such, as, etc., Cic. Fam. 1, 6, 2:

    se incolumem,

    Lucr. 3, 220:

    se invictum,

    Ov. Tr. 4, 10, 104:

    teque praesta constanter ad omne Indeclinatae munus amicitiae,

    show thyself constant, id. ib. 4, 5, 23:

    Victoria nunc quoque se praestet,

    show itself, id. ib. 2, 169: sed ne ad illam quidem artissimam innocentiae formulam praestare nos possumus, prove ourselves innocent even according to that rule, Sen. Ira, 2, 28, 1:

    juris periti consultatoribus se praestabant,

    showed themselves accessible, Dig. 1, 2, 2.— Poet.:

    vel magnum praestet Achillem,

    should show, prove, approve himself a great Achilles, Verg. A. 11, 438.—
    c.
    To show, exhibit, manifest:

    honorem debitum patri,

    Cic. Phil. 9, 5, 12:

    fratri pietatem,

    id. Brut. 33, 126:

    virtutem et diligentiam alicui,

    id. Fam. 14, 3, 2:

    frequentiam et officium alicui honores petenti,

    Hirt. B. G. 8, 50:

    obsequium,

    Sen. Q. N. 2, 59, 8:

    sedulitatem alicui rei,

    to apply, Plin. Ep. 3, 18, 6.—
    d.
    To give, offer, furnish, present, expose:

    alicui certam summam pecuniae,

    Suet. Dom. 9: cervicem, Sen. ap. Diom. p. 362 P.:

    caput fulminibus,

    to expose, Luc. 5, 770:

    Hiberus praestat nomen terris,

    id. 4, 23:

    anser praestat ex se pullos atque plumam,

    Col. 8, 13:

    cum senatui sententiam praestaret,

    gave his vote, Cic. Pis. 32, 80:

    terga hosti,

    to turn one's back to the enemy, to flee, Tac. Agr. 37:

    voluptatem perpetuam sapienti,

    to assume, Cic. Fin. 2, 27, 89.— Pass.:

    pueri, quibus id (biduum) praestabatur,

    was devoted, Quint. 1, prooem. § 7; cf.:

    corpus, cui omnia olim tamquam servo praestabantur, nunc tamquam domino parantur,

    Sen. Ep. 90, 19.—Hence, praestans, antis, P. a., pre-eminent, superior, excellent, distinguished, extraordinary.
    A.
    In gen. (class.).
    1.
    Of persons:

    omnibus praestans et ingenio et diligentiā,

    far surpassing all, Cic. Tusc. 1, 10, 22:

    usu et sapientiā praestantes,

    noted for their experience and wisdom, Nep. Timoth. 3, 2.— Comp.:

    virginibus praestantior omnibus Herse,

    superior to all, Ov. M. 2, 724.— Sup.:

    in illis artibus praestantissimus,

    Cic. de Or. 1, 50, 217:

    praestantissimi studio atque doctrinā,

    id. Ac. 1, 4, 17.—With gen.:

    o praestans animi juvenis,

    distinguished for courage, Verg. A. 12, 19:

    belli,

    Sil. 5, 92:

    armorum,

    Stat. Th. 1, 605:

    praestantissimus sapientiae,

    Tac. A. 6, 6.— Poet., with objectclause:

    quo non praestantior alter Aere ciere viros,

    whom no other excelled in rousing the men, Verg. A. 6, 164.—
    2.
    Of things, pre-eminent, excellent, remarkable, extraordinary, distinguished:

    praestanti corpore Nymphae,

    Verg. A. 1, 71:

    praestanti corpore tauri,

    id. G. 4, 550:

    formā,

    id. A. 7, 483:

    naturā excellens atque praestans,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    qui a te tractatus est praestanti et singulari fide,

    id. Fam. 3, 10, 3:

    praestans prudentiā in omnibus,

    Nep. Alc. 5, 1; Cic. Tusc. 5, 13, 38:

    quid praestantius mihi potuit accidere?

    id. Vatin. 3, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    Efficacious:

    medicina,

    Plin. 13, 24, 47, § 130:

    usus praestantior,

    id. 18, 13, 34, § 126:

    calamus praestantior odore,

    id. 12, 22, 48, § 105:

    sucus sapore praestantissimus,

    id. 15, 1, 2, § 5:

    praestantissima auxilia,

    id. 27, 13, 120, § 146.—
    2.
    Sup.:

    Praestantissimus,

    a title of the later emperors, Nazar. 26; Tert. Cor. Mil. 1.— Hence, adv.: praestanter, excellently, admirably (post-Aug.); sup.:

    praestantissime,

    Plin. 28, 12, 50, § 186.

    Lewis & Short latin dictionary > praesto

  • 16 praestu

    1.
    praestō (old collat. form praestū, acc. to Curtius Valerianus in Cassiod. p. 2289 P.: qui praestu sunt, Inscr. Carina Via Appia, 1, p. 217. In later time as adj.: prae-stus, a, um:

    bonorum officio praestus fui,

    Inscr. Grut. 669, 4), adv. [dat. from praestus, a sup. form from prae, so that praesto esse alicui = to be or stand in the foremost place for or as respects one], at hand, ready, present, here; usually with esse (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    ni tua propitia pax foret praesto,

    Plaut. Trin. 4, 1, 18: sed ubi est frater? Chaer. Praesto adest, Ter. Eun. 5, 8, 20; id. Heaut. 1, 1, 120; so Att. Tr. 498:

    quod adest praesto in primis placet,

    Lucr. 5, 1412; Lact. 3, 7, 10:

    sacrificiis omnibus praesto adesse,

    id. 2, 16, 10;

    more freq., praesto esse: ibi mihi praesto fuit L. Lucilius,

    Cic. Fam. 3, 5, 1:

    togulae lictoribus ad portam praesto fuerunt,

    id. Pis. 23, 55:

    tibi nulla fuit clementia praesto?

    hadst thou no compassion? Cat. 64, 137: praesto esse, to arrive, appear:

    hirundines aestivo tempore praesto sunt,

    Auct. Her. 4, 48, 61.—Without esse ( poet.):

    era, eccum praesto militem,

    Plaut. Mil. 4, 6, 1:

    ipsum adeo praesto video,

    Ter. And. 2, 5, 4; Stat. Th. 6, 643.—
    II.
    In partic: praesto esse or adire
    A.
    To be at hand, to attend or wait upon, to serve, aid:

    ero meo ut omnibus locis sine praesto,

    Plaut. Men. 5, 6, 26:

    jus civile didicit, praesto multis fuit,

    Cic. Mur. 9, 19:

    praesto esse clientem tuum?

    id. Att. 10, 8, 3:

    saluti tuae praesto esse, praesto esse virtutes ut ancillulas,

    id. Fin. 2, 21, 69; id. Fam. 4, 14, 4:

    ut ad omnia, quae tui velint, ita assim praesto, ut, etc.,

    id. ib. 4, 8, 1; id. Att. 4, 12, 1 fin.;

    also with videor,

    id. ib. 4, 12, 1 fin. —With adire:

    pauper erit praesto semper tibi, pauper adibit primus,

    will be at hand, at your service, Tib. 1, 5, 61.—
    B.
    With esse, to present one's self in a hostile manner, to resist, oppose:

    si quis mihi praesto fuerit cum armatis hominibus,

    Cic. Caecin. 30, 87:

    quaestores cum fascibus mihi praesto fuerunt,

    id. Verr. 2, 2, 4, § 11.
    2.
    prae-sto, ĭti (post-class. also praestāvi), ātum or ĭtum, 1, v. n. and a.
    I.
    Neutr., to stand before or in front.
    A.
    Lit.:

    dum primae praestant acies,

    Luc. 4, 30.—
    B.
    Trop., to stand out, be superior, to distinguish one's self, to be excellent, distinguished, admirable; constr. alicui aliquā re, alicui rei, in aliquā re, or absol. (class.):

    cum virtute omnibus praestarent,

    Caes. B. G. 1, 3:

    quantum praestiterint nostri majores prudentiā ceteris gentibus,

    Cic. de Or. 1, 44, 192:

    quā re homines bestiis praestent,

    id. Inv. 1, 4, 5:

    hoc praestat amicitia propinquitati, quod, etc.,

    id. Lael. 5, 19:

    Zeuxin muliebri in corpore pingendo plurimum aliis praestare,

    id. Inv. 2, 1, 1:

    ceteris,

    id. Ac. 1, 4, 16:

    suos inter aequales longe praestitit,

    id. Brut. 64, 230:

    omnes homines, qui sese student praestare ceteris animalibus,

    Sall. C. 1, 1:

    praestare honestam mortem existimans turpi vitae,

    Nep. Chabr. 4, 3:

    quantum ceteris praestet Lucretia,

    Liv. 1, 57, 7:

    cernere, quantum eques Latinus Romano praestet,

    id. 8, 7, 7:

    quantum vel vir viro vel gens genti praestat!

    id. 31, 7, 8:

    genere militum praestare tironibus,

    id. 42, 52, 10:

    tantum Romana in bellis gloria ceteris praestat,

    Quint. 1, 10, 14:

    qui eloquentiā ceteris praestet,

    id. 2, 3, 5; 2, 16, 17; Curt. 8, 14, 13; Just. 18, 3, 14; 28, 2, 11; 44, 3, 9:

    sacro, quod praestat, peracto,

    Juv. 12, 86:

    probro atque petulantiā maxume praestabant,

    were pre-eminent, distinguished themselves, Sall. C. 37, 5:

    truculentiā caeli praestat Germania,

    Tac. A. 2, 24:

    cur alias aliis praestare videmus Pondere res rebus?

    Lucr. 1, 358.—
    2.
    Praestat, with a subjectclause, it is preferable or better:

    nimio impendiosum praestat te, quam ingratum dicier,

    it is much better, Plaut. Bacch. 3, 2, 12:

    mori milies praestitit, quam haec pati,

    it was better, Cic. Att. 14, 9, 2:

    praestare dicunt, Gallorum quam Romanorum imperia perferre,

    it is better, Caes. B. G. 1, 17:

    motos praestat componere fluctus,

    Verg. A. 1, 135; 3, 429; 6, 39.
    II.
    Act.
    A.
    To surpass, outstrip, exceed, [p. 1431] excel (not in Cic. or Cæs.; constr. usually aliquem aliquā re): qui primus in alterutrā re praestet alios, Varr. ap. Non. 502, 23; Varr. R. R. 2, 2, 10; 3, 1, 3:

    quantum Galli virtute ceteros mortales praestarent,

    Liv. 5, 36, 4:

    qui belli gloriā Gallos omnes Belgasque praestabant,

    Hirt. B. G. 8, 6:

    praestate virtute peditem, ut honore atque ordine praestatis,

    Liv. 3, 61, 7:

    ut vetustate et gradu honoris nos praestent,

    id. 7, 30, 4; 34, 34, 14; 37, 30, 2:

    praestat ingenio alius alium,

    Quint. 1, 1, 3; Val. Max. 3, 2, 21; 3, 2, ext. 7;

    7, 2, 17: honore ceteros,

    Nep. Att. 18, 5; 3, 3; id. Reg. 3, 5:

    imperatores prudentiā,

    id. Hann. 1, 1:

    eloquentiā omnes eo tempore,

    id. Epam. 6, 1.—Only aliquem, Stat. Th. 4, 838.—
    B.
    To become surety for, to answer or vouch for, to warrant, be responsible for, to take upon one's self, etc. (class.):

    ut omnes ministros imperii tui rei publicae praestare videare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 3:

    quem tamen ego praestare non poteram,

    id. Att. 6, 3, 5:

    quanto magis arduum est alios praestare quam se, tanto laudabilius,

    Plin. Pan. 83:

    communem incertumque casum neque vitare quisquam nostrum, nec praestare ullo pacto potest,

    Cic. Fam. 5, 17, 3: simus eā mente ut nihil in vitā nobis praestandum praeter culpam putemus, that we need only answer for guilt, i. e. keep ourselves clear of guilt, id. ib. 6, 1, 4:

    impetus populi praestare nemo potest,

    no one can be held to answer for the outbreaks of the people, id. de Or. 2, 28, 124:

    periculum judicii,

    id. Mur. 2, 3:

    damnum alicui,

    id. Off. 3, 16:

    invidiam,

    id. Sest. 28, 61:

    nihil,

    to be responsible for nothing, id. Q. Fr. 3, 1, 3; cf. in pass.:

    cum id, quod ab homine non potuerit praestari, evenerit,

    what none could vouch for that it would not happen, id. Tusc. 3, 16, 34. —With ab aliquā re:

    ego tibi a vi praestare nihil possum,

    Cic. Fam. 1, 4, 3.—With de:

    quod de te sperare, de me praestare possum,

    Cic. Fam. 4, 15, 2.—With an objectclause:

    quis potest praestare, semper sapientem beatum fore, cum, etc.?

    Cic. Tusc. 5, 10, 29; cf.:

    (praedones) nullos fore, quis praestare poterat?

    id. Fl. 12, 28:

    meliorem praesto magistro Discipulum,

    Juv. 14, 212.—With ut:

    illius lacrimae praestant ut veniam culpae non abnuat Osiris,

    Juv. 6, 539.—
    C.
    In gen., to fulfil, discharge, maintain, perform, execute:

    arbitramur nos ea praestitisse, quae ratio et doctrina praescripserit,

    Cic. N. D. 1, 3, 7:

    ultima exspectato, quae ego tibi et jucunda et honesta praestabo,

    id. Fam. 7, 17, 2:

    suum munus,

    id. de Or. 2, 9, 38:

    hospitii et amicitiae jus officiumque,

    id. Fam. 14, 4, 2:

    ne quem ejus paeniteret, praestiti,

    I took care, exerted myself, Liv. 30, 30; Ov. Tr. 5, 14, 19:

    quamcumque ei fidem dederis, ego praestabo,

    I will fulfil, keep the promise, Cic. Fam. 5, 11, 2:

    fidem alicui,

    Liv. 30, 15:

    pacem cum iis populus Romanus non ab se tantum, sed ab rege etiam Masinissa praestitit,

    maintained, id. 40, 34:

    tributa,

    to pay, Juv. 3, 188:

    annua,

    id. 6, 480:

    triplicem usuram,

    id. 9, 7.— Pass.:

    promissum id benignius est ab rege quam praestitum,

    Liv. 43, 18, 11:

    mea tibi tamen benevolentia fidesque praestabitur,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; so,

    quibus (victoribus) senatūs fides praestabitur,

    id. Phil. 14, 11, 30:

    virtus vetat spectare fortunam dum praestetur fides,

    id. Div. 2, 37, 79:

    ni praestaretur fides publica,

    Liv. 2, 28, 7.—
    2.
    In partic.
    a.
    To keep, preserve, maintain, retain:

    pueri, quibus videmur praestare rem publicam debuisse,

    Cic. Att. 10, 4, 5; Ov. M. 11, 748:

    omnes socios salvos praestare poteramus,

    Cic. Imp. Pomp. 18, 55:

    mors omnia praestat Vitalem praeter sensum calidumque vaporem,

    Lucr. 3, 214. —
    b.
    To show, exhibit, to prove, evince, manifest:

    Pomptinius praestat tibi memoriam benevolentiamque, quam debet,

    Cic. Fam. 3, 10, 3:

    neque hercule in iis ipsis rebus eam voluntatem, quam exspectaram, praestiterunt,

    id. ib. 1, 9, 5:

    virtutem,

    Caes. B. G. 2, 27:

    benevolentiam,

    Cic. Att. 11, 1, 1:

    consilium suum fidemque,

    id. de Or. 3, 33, 134. —With se, to show, prove, or behave one's self as: praesta te eum, qui, etc., show thyself such, as, etc., Cic. Fam. 1, 6, 2:

    se incolumem,

    Lucr. 3, 220:

    se invictum,

    Ov. Tr. 4, 10, 104:

    teque praesta constanter ad omne Indeclinatae munus amicitiae,

    show thyself constant, id. ib. 4, 5, 23:

    Victoria nunc quoque se praestet,

    show itself, id. ib. 2, 169: sed ne ad illam quidem artissimam innocentiae formulam praestare nos possumus, prove ourselves innocent even according to that rule, Sen. Ira, 2, 28, 1:

    juris periti consultatoribus se praestabant,

    showed themselves accessible, Dig. 1, 2, 2.— Poet.:

    vel magnum praestet Achillem,

    should show, prove, approve himself a great Achilles, Verg. A. 11, 438.—
    c.
    To show, exhibit, manifest:

    honorem debitum patri,

    Cic. Phil. 9, 5, 12:

    fratri pietatem,

    id. Brut. 33, 126:

    virtutem et diligentiam alicui,

    id. Fam. 14, 3, 2:

    frequentiam et officium alicui honores petenti,

    Hirt. B. G. 8, 50:

    obsequium,

    Sen. Q. N. 2, 59, 8:

    sedulitatem alicui rei,

    to apply, Plin. Ep. 3, 18, 6.—
    d.
    To give, offer, furnish, present, expose:

    alicui certam summam pecuniae,

    Suet. Dom. 9: cervicem, Sen. ap. Diom. p. 362 P.:

    caput fulminibus,

    to expose, Luc. 5, 770:

    Hiberus praestat nomen terris,

    id. 4, 23:

    anser praestat ex se pullos atque plumam,

    Col. 8, 13:

    cum senatui sententiam praestaret,

    gave his vote, Cic. Pis. 32, 80:

    terga hosti,

    to turn one's back to the enemy, to flee, Tac. Agr. 37:

    voluptatem perpetuam sapienti,

    to assume, Cic. Fin. 2, 27, 89.— Pass.:

    pueri, quibus id (biduum) praestabatur,

    was devoted, Quint. 1, prooem. § 7; cf.:

    corpus, cui omnia olim tamquam servo praestabantur, nunc tamquam domino parantur,

    Sen. Ep. 90, 19.—Hence, praestans, antis, P. a., pre-eminent, superior, excellent, distinguished, extraordinary.
    A.
    In gen. (class.).
    1.
    Of persons:

    omnibus praestans et ingenio et diligentiā,

    far surpassing all, Cic. Tusc. 1, 10, 22:

    usu et sapientiā praestantes,

    noted for their experience and wisdom, Nep. Timoth. 3, 2.— Comp.:

    virginibus praestantior omnibus Herse,

    superior to all, Ov. M. 2, 724.— Sup.:

    in illis artibus praestantissimus,

    Cic. de Or. 1, 50, 217:

    praestantissimi studio atque doctrinā,

    id. Ac. 1, 4, 17.—With gen.:

    o praestans animi juvenis,

    distinguished for courage, Verg. A. 12, 19:

    belli,

    Sil. 5, 92:

    armorum,

    Stat. Th. 1, 605:

    praestantissimus sapientiae,

    Tac. A. 6, 6.— Poet., with objectclause:

    quo non praestantior alter Aere ciere viros,

    whom no other excelled in rousing the men, Verg. A. 6, 164.—
    2.
    Of things, pre-eminent, excellent, remarkable, extraordinary, distinguished:

    praestanti corpore Nymphae,

    Verg. A. 1, 71:

    praestanti corpore tauri,

    id. G. 4, 550:

    formā,

    id. A. 7, 483:

    naturā excellens atque praestans,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    qui a te tractatus est praestanti et singulari fide,

    id. Fam. 3, 10, 3:

    praestans prudentiā in omnibus,

    Nep. Alc. 5, 1; Cic. Tusc. 5, 13, 38:

    quid praestantius mihi potuit accidere?

    id. Vatin. 3, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    Efficacious:

    medicina,

    Plin. 13, 24, 47, § 130:

    usus praestantior,

    id. 18, 13, 34, § 126:

    calamus praestantior odore,

    id. 12, 22, 48, § 105:

    sucus sapore praestantissimus,

    id. 15, 1, 2, § 5:

    praestantissima auxilia,

    id. 27, 13, 120, § 146.—
    2.
    Sup.:

    Praestantissimus,

    a title of the later emperors, Nazar. 26; Tert. Cor. Mil. 1.— Hence, adv.: praestanter, excellently, admirably (post-Aug.); sup.:

    praestantissime,

    Plin. 28, 12, 50, § 186.

    Lewis & Short latin dictionary > praestu

  • 17 profiteor

    prŏfĭtĕor, fessus, v (old form of the inf. PROFITEREI, and of the imper. PROFITEMINO, several times in the Tab. Her, in Haubold, Mon. Leg. p. 99 sq.), v. dep. a. [pro-fateor], to declare publicly, to own freely, to acknowledge, avow, confess openly, profess (class.).
    I.
    In gen.
    a.
    Absol.:

    neque vis tuā voluntate ipse profiteri,

    Plaut. Men. 4, 2, 80:

    ita libenter confitetur, ut non solum fateri, sed etiam profiteri videatur,

    Cic. Caecin. 9, 24:

    fateor atque etiam profiteor et prae me fero,

    id. Rab. Perd. 5, 17.—
    b.
    With acc.:

    profiteri et in medium proferre aliquid,

    Cic. Fin. 2, 23, 76:

    cur ea non profitenda putabas?

    Ov. H. 21, 129.—
    c.
    With obj. clause:

    profitentur Carnutes, se nullum periculum recusare,

    Caes. B. G. 7, 2; Cic. N D. 1, 5, 12.—
    d.
    With de:

    de parricidio professum,

    Suet. Calig. 12:

    de semet professo,

    id. Dom. 8.—
    II.
    In partic.
    A.
    Profiteri se aliquem, to declare one's self or profess to be something:

    profiteri se grammaticum,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12; Poët. ap. Auct. Her. 2, 26, 42;

    profiteri se patrem infantis,

    Suet. Calig. 25:

    se legatum,

    id. Galb. 10:

    se candidatum consulatūs,

    id. Aug. 4:

    professus amicum,

    Hor. Ep. 1, 18, 2.—With esse:

    triduo me jure consultum esse profitebor,

    Cic. Mur. 13, 28:

    me omnium provinciarum defensorem esse profitebor,

    id. Verr. 2, 3, 93, § 217.—
    B.
    Profiteri aliquid, to profess an art, science, etc.:

    profiteri philosophiam,

    to declare one's self a philosopher, Cic. Pis. 29, 71; medicinam, to profess medicine, to practise as a physician, Cels. praef.; Suet. Caes. 42;

    jus,

    Ov. A. A. 3, 531.—In pass.:

    rem non professam apud nos tenemus,

    Quint. Decl. 341. — Absol.: profiteri, to be a teacher or professor (post-Aug.):

    cum omnes qui profitentur, audiero,

    Plin. Ep 2, 18, 3:

    translatus est in Siciliam, ubi nunc profitetur,

    id. ib. 4, 11, 14.—
    C.
    Profiteri indicium, to give evidence, make a deposition against accomplices:

    multis hortantibus indicium profitetur,

    Sall. J. 35, 6; Hirt. B. Afr 55, Curt. 8, 6, 23; Plin. Ep. 3, 16, 9:

    summum supplicium decernebatur, ni professus indicium foret,

    Tac. A. 6, 3.—
    D.
    To offer freely, propose voluntarily, to promise: quis profitetur? who volunteers? Plaut Capt. 3, 1, 20:

    se ad eam rem adjutorem,

    Caes. B. G. 5, 38:

    ego vero tibi profiteor atque polliceor eximium et singulare meum studium in omni genere officii,

    Cic. Fam. 5, 8, 4:

    si vos in eam rem operam vestram profitemini,

    id. Rosc. Am. 53, 153:

    Varro profitetur se alterā die ad colloquium venturum,

    Caes. B. C. 3, 19:

    sumunt gentiles arma professa manus,

    arms that promise a combat, Ov. F. 2, 198: magna, Hor A. P. 14; Ov. F. 5, 351:

    grandia,

    Hor. A. P. 27.—
    E.
    To disclose, show, display, make a show of; dolorem, Just. 8, 5, 11:

    sola Jovem Semele vidit Jovis ora professum,

    Nemes. Ecl. 3, 22:

    vitate viros cultum formamque professos,

    Ov. A A. 3, 433.—
    F.
    To make a public statement or return of any thing (as of one's name, property, business, etc.):

    censum (one's estate),

    Ulp. Fragm. 1, 8;

    Tab. Her. in Haubold, Mon. Leg. p. 99 sq. (q. v.): ut aratores jugera sationum suarum profiterentur,

    Cic. Verr. 2, 3, 15, § 38:

    apud decemviros, quantum habeat praedae,

    id. Agr. 2, 22, 59:

    greges ovium ad publicanum,

    Varr. R. R. 2, 1:

    frumentum, Liv 4, 12: furtum,

    Quint. Decl. 341:

    rem alienam,

    id. ib. 341:

    rem apud publicanum,

    id. ib. 359; Dig. 39, 4, 16, § 12.— Absol.:

    ne decipiat (publicanus) profiteri volentes,

    Dig. 39, 4, 19, § 6; Vulg. Luc. 2, 3 and 5:

    nomen,

    to give in one's name, announce one's self, Liv. 26, 18; also without nomen:

    Catilina prohibitus erat petere consulatum, quod intra legitimos dies profiteri nequiverit,

    Sall. C. 18, 3:

    nam et quaesturam petentes, quos indignos judicavit, profiteri vetuit,

    Vell. 2, 92, 3: professae (sc. feminae), i. e. common prostitutes, who had to give in their names to the aedile, Ov. F. 4, 866.— Trop.:

    in his nomen suum profitetur,

    among these he reckons himself, Ter. Eun. prol. 3.—Hence, prŏ-fessus, a, um, P. a., in passive signif., known, manifest, confessed ( poet. and in post-Aug. prose):

    culpa professa,

    Ov. Am. 3, 14, 6:

    dux,

    Just. 8, 4, 4.—Ex or de professo, openly, avowedly, intentionally, professedly:

    non ex professo eam (potentiam) non petere,

    Sen. Ep. 14, 8:

    vir ex professo mollis, Macr S. 2, 9.—De professo (postclass.): ac ne id quidem de professo audet,

    openly, App. Mag. p. 274, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > profiteor

  • 18 prae

    prae, adv., and prep. with abl. [for prai, kindred with Sanscr. prefix pra-, before; Gr. pro, prin, prosô; cf.: pro, prior, porro, primus].
    I.
    Adv., before, in front.
    A.
    Lit. (ante-class.):

    abi prae, Sosia, Jam ego sequar,

    go before, go in advance, Plaut. Am. 1, 3, 45:

    i prae, sequar,

    Ter. And. 1, 1, 144; id. Eun. 5, 2, 69: i tu prae, virgo;

    non queo, quod pone me est, servare,

    Plaut. Curc. 4, 2, 1:

    age, age nunc tu, i prae,

    id. Pers. 4, 4, 56.—
    B.
    Trop., as a particle of comparison, with ut, quam, or quod (also written in one word, praeut and praequam; cf. Wagner ad Plaut. Aul. 503), in comparison with, compared with (ante- and post-class. and colloq.):

    parum etiam, praeut futurum est praedicas,

    Plaut. Am. 1, 1, 218; id. Bacch. 4, 9, 5:

    immo noster nunc quidem est de verbis, prae ut dudum fuit,

    id. Men. 5, 5, 33; 2, 3, 25:

    nihil hercle quidem hoc, Prae ut alia dicam,

    id. Mil. 1, 1, 20; id. Merc. 2, 4, 2:

    ludum dices fuisse, praeut hujus rabies quae dabit,

    Ter. Eun. 2, 3, 9:

    satin' parva res est voluptatum in vitā atque in aetate agundā, praequam quod molestum'st?

    in comparison with the trouble, Plaut. Am. 2, 2, 2:

    nihil hoc est, triginta minae, prae quam alios dapsilis sumptus facit,

    id. Most. 4, 2, 62 Lorenz ad loc.:

    jam minoris omnia facio prae quam quibus modis Me ludificatus est,

    id. ib. 5, 2, 25:

    sed hoc etiam pulcrum'st praequam sumptus ubi petunt,

    id. Aul. 3, 5, 33; id. Merc. prol. 23:

    quae etsi longioribus verbis comprehensa est praequam illud Graecum, etc.,

    Gell. 16, 1, 3:

    immo res omnis relictas habeo prae quod tu velis,

    Plaut. Stich. 2, 2, 38.—
    II.
    Prep. with abl. (with acc.:

    prae cornua, prae litteras,

    Petr. 39, 12; 46, 1), before, in front of, in advance of.
    A.
    Lit.:

    cavendum erit, ut (villa) a tergo potius quam prae se flumen habeat,

    before it, Col. 1, 5, 4: limina alia prae aliis erant, App. de Mundo, p. 69, 22.—Esp. freq.: prae se ferre, agere, mittere, to bear, carry, drive, or send before one's self:

    ille qui stillantem prae se pugionem tulit,

    Cic. Phil. 2, 12, 30:

    argenti prae se in aerarium tulit quattuordecim milia pondo,

    Liv. 28, 38, 5:

    prae se ferens Darium puerum,

    Suet. Calig. 19:

    prae se armentum agens,

    Liv. 1, 7, 4:

    singulos prae se inermes mittere,

    Sall. J. 94, 2: prae manu, and, less freq., prae manibus, at hand, on hand (ante- and postclass.):

    patri reddidi omne aurum, quod fuit prae manu,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 9; Ter. Ad. 5, 9, 23:

    cum prae manu debitor (pecuniam) non haberet,

    Dig. 13, 7, 27:

    si Caesaris liber prae manibus est, promi jubeas,

    Gell. 19, 8, 6:

    aes si forte prae manu non fuerit,

    App. M. 6, p. 180, 30.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen.: prae se ferre, less freq., prae se gerere, declarare, etc., prop. to carry before one's self. as if to show it; hence, to show, exhibit, manifest, reveal, make known, betray, discover, indicate (freq. and class.), Cic. Agr. 2, 2, 4:

    fortasse ceteri tectiores: ego semper me didicisse, prae me tuli,

    id. Or. 42, 146:

    nec vero cum venit, prae se fert, aut qui sit aut unde veniat,

    id. Rep. 2, 3, 6:

    scelus et facinus prae se ferens et confitens,

    id. Mil. 16, 43:

    ceteris prae se fert et ostentat,

    id. Att. 2, 23, 3:

    beata vita glorianda et praedicanda et prae se ferenda est: nihil est enim aliud quod praedicandum et prae se ferendum sit,

    id. Tusc. 5, 17, 50: conjecturam prae se gerere. id. Inv. 2, 9, 30:

    animum altum et erectum prae se gerebat, Auct. B. Afr. 10: prae se declarant gaudia vultu,

    Cat. 64, 34:

    prae se maximam speciem ostentare,

    App. Flor. p. 342, 10.—
    2.
    In partic., in comparisons, in comparison with, compared with (mostly in comparisons which imply a contrast of kind; while praeter refers to a contrast of degree only: dives prae ceteris, in contrast with the others, who are poor: dives praeter ceteros, richer than the other rich ones; cf. Krebs, Antibarb. p. 894).
    (α).
    With positive adj. (class.; v. infra):

    omnia prae meo commodo,

    Ter. Ad. 2, 3, 9: omnium unguentum odor prae tuo nautea est, Plaut. Curc. 1, 2, 5; id. Men. 1, 2, 67:

    Gallis prae magnitudine corporum suorum brevitas nostra contemptui est,

    Caes. B. G. 2, 30:

    prae divitiis,

    Liv. 3, 26:

    videbant omnes prae illo parvi futuros,

    Nep. Eum. 10, 4; Cic. Agr. 2, 35, 96:

    veros illos Atticos prae se paene agrestes putat,

    id. Brut. 83, 286:

    ab isto prae lucro praedāque nec vectigalium nec posteritatis habitam esse rationem,

    id. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    non tu quidem vacuus molestiis, sed prae nobis beatus,

    id. Fam. 4, 4, 2; Hor. Ep. 1, 11, 4:

    (stultitia) prae ceteris parit immensas cupiditates,

    Auct. Her. 2, 22, 34.—
    (β).
    So with comp. for quam (ante- and post-class.):

    atque me minoris facio prae illo,

    Plaut. Ep. 3, 4, 85:

    id prae illo, quod honestum nobis est, fit plenius,

    Gell. 1, 3, 25; Front. Ep. ad M. Caes. 1, 2; Hier. in Psa. 44, 3; Aug. c. Acad. 1, 22.—
    3.
    In giving the cause, which, as it were, goes before, for, because of, by reason of, on account of (class. only of a hinderance; with an express or implied negation; or with vix, v. Zumpt, § 310): Ulixi cor frixit prae pavore, Liv. Andron. ap. Serv. Verg. A. 1, 92:

    prae laetitiā lacrumae praesiliunt mihi,

    Plaut. Stich. 3, 2, 13:

    prae lassitudine opus est ut lavem,

    id. Truc. 2, 3, 7; Ter. Heaut. 1, 1, 71:

    prae gaudio ubi sim nescio,

    id. ib. 2, 3, 67:

    vivere non quit Prae macie,

    Lucr. 4, 1167:

    nec loqui prae maerore potuit,

    Cic. Planc. 41, 99:

    quorum ille nomen prae metu ferre non poterat,

    id. Phil. 13, 9, 20:

    solem prae jaculorum multitudine non videbitis,

    id. Tusc. 1, 42, 101:

    prae irā,

    Liv. 31, 24 fin.:

    vix sibimet ipsi prae nec opinato gaudio credentes,

    id. 39, 49.—In composition, prae usually denotes,
    a.
    Before: praedico, praebibo, praecaveo, etc.; so too, praeceps, headforemost, headlong. —In time: praecanus, gray before one's time.
    b.
    Enhancing the main idea, qs. in advance of others: praealtus, extremely high: praeclarus, very celebrated; praevalidus, very strong, etc.

    Lewis & Short latin dictionary > prae

  • 19 gero

    1.
    gĕro, gessi, gestum ( Part. gen. plur. sync. gerentum, Plaut. Truc. 2, 1, 13; imper. ger, like dic, duc, fac, fer, Cat. 27, 2), 3, v. a. [root gas-, to come, go; Zend, jah, jahaiti, come; gero (for geso), in caus. sense, to cause to come; cf. Gr. bastazô, from bastos = gestus], to bear about with one, to bear, carry, to wear, have (in the lit. signif. mostly poet., not in Cic., Cæs., Sall., or Quint.; but instead of it ferre, portare, vehere, sustinere, etc.; but in the trop. signif. freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    (vestem ferinam) qui gessit primus,

    Lucr. 5, 1420; so,

    vestem,

    Ov. M. 11, 276 (with induere vestes), Nep. Dat. 3; cf.:

    coronam Olympiacam capite,

    Suet. Ner. 25:

    ornamenta,

    id. Caes. 84:

    angues immixtos crinibus,

    Ov. M. 4, 792:

    clipeum (laeva),

    id. ib. 4, 782; cf.:

    galeam venatoriam in capite, clavam dextra manu, copulam sinistra,

    Nep. Dat. 3:

    ramum, jaculum,

    Ov. M. 12, 442:

    spicea serta,

    id. ib. 2, 28:

    vincla,

    id. ib. 4, 681:

    venabula corpore fixa,

    id. ib. 9, 206; cf.:

    tela (in pectore fixus),

    id. ib. 6, 228:

    Vulcanum (i. e. ignem) in cornu conclusum,

    Plaut. Am. 1, 1, 185:

    spolia ducis hostium caesi suspensa fabricato ad id apte ferculo gerens,

    Liv. 1, 10, 5; cf.:

    Horatius trigemina spolia prae se gerens,

    id. 1, 26, 2:

    onera,

    Varr. L. L. 6, § 77 Müll.: uterum or partum gerere, to be pregnant, be with young; so, gerere partum, Plin. 8, 47, 72, § 187:

    uterum,

    id. 8, 40, 62, § 151:

    centum fronte oculos centum cervice gerebat Argus,

    Ov. Am. 3, 4, 19:

    lumen unum media fronte,

    id. M. 13, 773:

    cornua fronte,

    id. ib. 15, 596:

    virginis os habitumque gerens et virginis arma,

    Verg. A. 1, 315:

    virginis ora,

    Ov. M. 5, 553; cf.:

    quae modo bracchia gessit, Crura gerit,

    id. ib. 5, 455 sq.:

    Coae cornua matres Gesserunt tum,

    i. e. were turned into cows, id. ib. 7, 364:

    principio (morbi) caput incensum fervore gerebant,

    Lucr. 6, 1145:

    qui umbrata gerunt civili tempora quercu,

    Verg. A. 6, 772:

    tempora tecta pelle lupi,

    Ov. M. 12, 380:

    (Hector) squalentem barbam et concretos sanguine crines Vulneraque illa gerens, quae, etc.,

    Verg. A. 2, 278:

    capella gerat distentius uber,

    Hor. S. 1, 1, 110.—
    b.
    Of inanimate things:

    semina rerum permixta gerit tellus discretaque tradit,

    Lucr. 6, 790; cf.:

    (terram) multosque lacus multasque lacunas In gremio gerere et rupes deruptaque saxa,

    id. ib. 6, 539; Enn. ap. Non. 66, 26 (Sat. 23, p. 157 Vahl.); and:

    quos Oceano propior gerit India lucos,

    Verg. G. 2, 122:

    speciem ac formam similem gerit ejus imago,

    Lucr. 4, 52.—
    B.
    In partic. (very rare).
    1.
    With respect to the term. ad quem, to bear, carry, bring to a place:

    (feminae puerique) saxa in muros munientibus gerunt,

    Liv. 28, 19, 13:

    neque eam voraginem conjectu terrae, cum pro se quisque gereret, expleri potuisse,

    id. 7, 6, 2; cf. id. 37, 5, 1. — Absol.:

    si non habebis unde irriges, gerito inditoque leniter,

    Cato, R. R. 151, 4; Liv. 7, 6, 2 Drak.—Prov.:

    non pluris refert, quam si imbrem in cribrum geras,

    Plaut. Ps. 1, 1, 100.—
    2.
    With the accessory idea of production, to bear, bring forth, produce:

    quae (terra) quod gerit fruges, Ceres (appellata est),

    Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; cf. Tib. 2, 4, 56:

    violam nullo terra serente gerit,

    Ov. Tr. 3, 12, 6:

    arbores (Oete),

    id. M. 9, 230:

    malos (platani),

    Verg. G. 2, 70: frondes (silva), Ov. M. 11, 615:

    terra viros urbesque gerit silvasque ferasque Fluminaque et Nymphas et cetera numina ruris,

    Ov. M. 2, 16.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to bear, have, entertain, cherish: vos etenim juvenes animum geritis muliebrem, illa virago viri, Poët. ap. Cic. Off. 1, 18, 61; cf.:

    fortem animum gerere,

    Sall. J. 107, 1:

    parem animum,

    id. ib. 54, 1 Kritz.:

    animum invictum advorsum divitias,

    id. ib. 43, 5:

    animum super fortunam,

    id. ib. 64, 2:

    mixtum gaudio ac metu animum,

    Liv. 32, 11, 5; cf. also Verg. A. 9, 311; and v. infra B. 3.: aeque inimicitiam atque amicitiam in frontem promptam gero, Enn. ap. Gell. 19, 8, 6 (Trag. v. 8 Vahl.):

    personam,

    to support a character, play a part, Cic. Off. 1, 32, 115; cf.:

    est igitur proprium munus magistratus, intelligere, se gerere personam civitatis debereque ejus dignitatem et decus sustinere,

    id. ib. 1, 34, 132; Aug. Doctr. Christ. 4, 29 init.;

    id. Civ. Dei, 1, 21 al.: mores, quos ante gerebant, Nunc quoque habent,

    Ov. M. 7, 655:

    et nos aliquod nomenque decusque Gessimus,

    Verg. A. 2, 89:

    seu tu querelas sive geris jocos Seu rixam et insanos amores Seu facilem, pia testa (i. e. amphora), somnum,

    Hor. C. 3, 21, 2:

    in dextris vestris jam libertatem, opem... geritis,

    Curt. 4, 14 fin.:

    plumbeas iras,

    Plaut. Poen. 3, 6, 18:

    iras,

    Ter. Hec. 3, 1, 30: M. Catonem illum Sapientem cum multis graves inimicitias gessisse accepimus propter Hispanorum injurias, Cic. Div. ap. Caecil. 20, 66:

    veteres inimicitias cum Caesare,

    Caes. B. C. 1, 3, 4:

    muliebres inimicitias cum aliqua,

    Cic. Cael. 14, 32:

    inimicitias hominum more,

    id. Deiot. 11, 30: simultatem cum aliquo pro re publica, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 3; cf. Suet. Vesp. 6; and Verg. A. 12, 48:

    de amicitia gerenda praeclarissime scripti libri,

    Cic. Fam. 3, 8, 5:

    amicitiam,

    Nep. Dat. 10 fin.:

    praecipuum in Romanos gerebant odium,

    Liv. 28, 22, 2:

    cum fortuna mutabilem gerentes fidem,

    id. 8, 24, 6:

    utrique imperii cupiditatem insatiabilem gerebant,

    Just. 17, 1 fin. —Absol.:

    ad ea rex, aliter atque animo gerebat, placide respondit,

    Sall. J. 72, 1.—
    B.
    In partic.
    1.
    Gerere se aliquo modo, to bear, deport, behave, or conduct one's self, to act in any manner:

    in maximis rebus quonam modo gererem me adversus Caesarem, usus tuo consilio sum,

    Cic. Fam. 11, 27, 5; cf. id. Off. 1, 28, 98:

    ut, quanto superiores sumus, tanto nos geramus summissius,

    id. ib. 1, 26, 90; so,

    se liberius (servi),

    id. Rep. 1, 43:

    se inconsultius,

    Liv. 41, 10, 5:

    se valde honeste,

    Cic. Att. 6, 1, 13:

    se perdite,

    id. ib. 9, 2, A, 2:

    se turpissime (illa pars animi),

    id. Tusc. 2, 21, 48:

    se turpiter in legatione,

    Plin. Ep. 2, 12, 4:

    sic in provincia nos gerimus, quod ad abstinentiam attinet, ut, etc.,

    Cic. Att. 5, 17, 2:

    sic me in hoc magistratu geram, ut, etc.,

    id. Agr. 1, 8, 26; cf.:

    nunc ita nos gerimus, ut, etc.,

    id. ib. 2, 22, 3:

    uti sese victus gereret, exploratum misit,

    Sall. J. 54, 2:

    se medium gerere,

    to remain neutral, Liv. 2, 27, 3.—
    b.
    In a like sense also post-class.: gerere aliquem, to behave or conduct one's self as any one (like agere aliquem):

    nec heredem regni sed regem gerebat,

    Just. 32, 3, 1; Plin. Pan. 44, 2:

    tu civem patremque geras,

    Claud. IV. Cons. Hon. 293:

    aedilem,

    App. M. 1, p. 113:

    captivum,

    Sen. Troad. 714.—
    c.
    Gerere se et aliquem, to treat one's self and another in any manner:

    interim Romae gaudium ingens ortum cognitis Metelli rebus, ut seque et exercitum more majorum gereret,

    Sall. J. 55, 1:

    meque vosque in omnibus rebus juxta geram,

    id. ib. 85, 47.—
    d.
    Pro aliquo se gerere, to assume to be:

    querentes, quosdam non sui generis pro colonis se gerere,

    Liv. 32, 2, 6:

    eum, qui sit census, ita se jam tum gessisse pro cive,

    Cic. Arch. 5, 11 dub.—
    2.
    Gerere prae se aliquid (for the usual prae se ferre), to show, exhibit, manifest:

    affectionis ratio perspicuam solet prae se gerere conjecturam, ut amor, iracundia, molestia, etc.,

    Cic. Inv. 2, 9, 30; cf.:

    prae se quandam gerere utilitatem,

    id. ib. 2, 52, 157: animum altum et erectum prae se gerebat, Auct. B. Afr. 10 fin.; Aug. de Lib. Arbit. 3, 21, 61 al.;

    so gerere alone: ita tum mos erat, in adversis voltum secundae fortunae gerere, moderari animo in secundis,

    to assume, Liv. 42, 63, 11.—
    3.
    With the accessory idea of activity or exertion, to sustain the charge of any undertaking or business, to administer, manage, regulate, rule, govern, conduct, carry on, wage, transact, accomplish, perform (cf.: facio, ago).—In pass. also in gen., to happen, take place, be done (hence, res gesta, a deed, and res gestae, events, occurrences, acts, exploits; v. the foll.): tertium gradum agendi esse dicunt, ubi quid faciant;

    in eo propter similitudinem agendi et faciundi et gerundi quidam error his, qui putant esse unum. Potest enim aliquid facere et non agere, ut poëta facit fabulam et non agit: contra actor agit et non facit.... Contra imperator quod dicitur res gerere, in eo neque facit neque agit, sed gerit, id est sustinet, translatum ab his qui onera gerunt, quod hi sustinent,

    Varr. L. L. 6, § 77 Müll.:

    omnia nostra, quoad eris Romae, ita gerito, regito, gubernato, ut nihil a me exspectes,

    Cic. Att. 16, 2, 2:

    gerere et administrare rem publicam,

    id. Fin. 3, 20, 68; cf. id. Rep. 2, 1 and 12:

    rem publicam,

    id. ib. 1, 7; 1, 8; id. Fam. 2, 7, 3 et saep.:

    magistratum,

    id. Sest. 37, 79; cf.

    potestatem,

    id. Verr. 2, 2, 55, § 138:

    consulatum,

    id. Agr. 1, 8, 25; id. Sest. 16, 37:

    duumviratum,

    id. ib. 8, 19:

    tutelam alicujus,

    Dig. 23, 2, 68; 27, 1, 22 al.: multi suam rem bene gessere et publicam patria procul, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.); so,

    rem, of private affairs,

    Plaut. Pers. 4, 3, 34; Cic. de Sen. 7, 22 al.:

    aliquid per aes et libram gerere,

    to transact by coin and balance, Gai. Inst. 3, 173; cf. Weissenb. ad Liv. 6, 14.—Of war: etsi res bene gesta est, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 42, 168 (Ann. v. 512 Vahl.): vi geritur res, id. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 272 ib.); cf.:

    gladiis geri res coepta est,

    Liv. 28, 2, 6:

    ubi res ferro geratur,

    id. 10, 39, 12: qui rem cum Achivis gesserunt statim, Enn. ap. Non. 393, 14 (Trag. v. 39 Vahl.); cf. Plaut. Am. 1, 1, 84:

    Alexander... passurus gestis aequanda pericula rebus,

    exploits, Juv. 14, 314:

    miranda quidem, sed nuper gesta referemus,

    id. 15, 28.—Of public affairs, affairs of government:

    magnae res temporibus illis a fortissimis viris summo imperio praeditis, dictatoribus atque consulibus, belli domique gerebantur,

    Cic. Rep. 2, 32 fin.; 2, 24:

    a rebus gerendis senectus abstrahit,

    id. de Sen. 6, 15; cf. § 17: quid quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum ( public business), opifices denique, delectantur historia? maximeque eos videre possumus res gestas ( public events or occurrences) audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt, confecti senectute, id. Fin. 5, 19, 52:

    sin per se populus interfecit aut ejecit tyrannum, est moderatior, quoad sentit et sapit et sua re gesta laetatur,

    their deed, id. Rep. 1, 42:

    ut pleraque senatus auctoritate gererentur,

    id. ib. 2, 32; cf. id. ib. 1, 27:

    haec dum Romae geruntur,

    id. Quint. 6, 28:

    ut iis, qui audiunt, tum geri illa fierique videantur,

    id. de Or. 2, 59, 241:

    susceptum negotium,

    id. Fam. 13, 5, 1; cf.:

    si ipse negotium meum gererem, nihil gererem, nisi consilio tuo,

    id. Att. 13, 3, 1:

    negotium bene, male, etc.,

    id. Rosc. Com. 11, 32; id. Cat. 2, 10, 21; Caes. B. G. 3, 18, 5 et saep.; cf.:

    quid negotii geritur?

    Cic. Quint. 13, 42: annos multos bellum gerentes summum summā industriā, Enn. ap. Non. 402, 3 (Trag. v. 104 Vahl.); cf.:

    bello illo maximo, quod Athenienses et Lacedaemonii summa inter se contentione gesserunt,

    Cic. Rep. 1, 16; so,

    bella,

    id. ib. 5, 2: pacem an bellum gerens, v. Andrews and Stoddard's Gram. § 323, 1 (2); Sall. J. 46 fin.:

    bella multa felicissime,

    Cic. Rep. 2, 9:

    bellum cum aliquo,

    id. Sest. 2, 4; id. Div. 1, 46, 103; Caes. B. G. 1, 1, 4 et saep.:

    bello gesto,

    Liv. 5, 43, 1: mea mater de ea re gessit morem morigerae mihi, performed my will, i. e. complied with my wishes, gratified, humored me, Plaut. Cist. 1, 1, 87; cf.:

    geram tibi morem et ea quae vis, ut potero, explicabo,

    Cic. Tusc. 1, 9, 17: morem alicui (in aliqua re), Enn. ap. Non. 342, 24 (Trag. v. 241 Vahl.):

    sine me in hac re gerere mihi morem,

    Ter. Heaut. 5, 1, 74; Plaut. Capt. 2, 3, 44; id. Men. 5, 2, 37; id. Mil. 2, 1, 58; Cic. Rep. 3, 5; id. N. D. 2, 1, 3; Ov. Am. 2, 2, 13 et saep.; also without dat., Plaut. Most. 3, 2, 36; Ter. Ad. 3, 3, 77.— Pass.:

    ut utrique a me mos gestus esse videatur,

    Cic. Att. 2, 16, 3; Plaut. Most. 1, 3, 69; Ter. Eun. 1, 2, 108; id. Ad. 2, 2, 6; Nep. Them. 7, 3 al.—With a play upon this meaning and that in II. A.: magna, inquit, [p. 813] bella gessi:

    magnis imperiis et provinciis praefui. Gere igitur animum laude dignum,

    Cic. Par. 5, 2, 37.— Absol.:

    cum superiores alii fuissent in disputationibus perpoliti, quorum res gestae nullae invenirentur, alii in gerendo probabiles, in disserendo rudes,

    Cic. Rep. 1, 8; cf.

    the passage,

    id. Fin. 5, 19, 52 supra:

    Armeniam deinde ingressus prima parte introitus prospere gessit,

    Vell. 2, 102, 2 (where others unnecessarily insert rem), Liv. 25, 22, 1; cf.

    also: sive caesi ab Romanis forent Bastarnae... sive prospere gessissent,

    id. 40, 58 fin.:

    cum Persis et Philippus qui cogitavit, et Alexander, qui gessit, hanc bellandi causam inferebat, etc.,

    Cic. Rep. 3, 9.—
    4.
    Of time, to pass, spend (mostly post-Aug.; not in Cic.): ut (Tullia) cum aliquo adolescente primario conjuncta aetatem gereret, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; cf.:

    pubertatis ac primae adolescentiae tempus,

    Suet. Dom. 1:

    vitam,

    Petr. 63; Val. Fl. 6, 695:

    annum gerens aetatis sexagesimum et nonum,

    Suet. Vesp. 24.—Hence, gĕrens, entis, P. a. (acc. to II. B. 3.), managing, conducting, etc.; with gen.:

    rei male gerentes,

    Plaut. Truc. 1, 2, 43:

    sui negotii bene gerens,

    Cic. Quint. 19, 62.
    2.
    gĕro, ōnis, m. [1. gero], a carrier; connected per hyphen with foras:

    ite, ite hac, simul eri damnigeruli, foras gerones, Bonorum hamaxagogae,

    that carry off, ravishers, Plaut. Truc. 2, 7, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > gero

  • 20 Missus

    mitto, mīsi, missum, 3 (contr. form, misti for misisti, Cat. 14, 14: archaic inf. pass. mittier, Plaut. Capt. 2, 3, 78), v. a. [etym. dub.; cf. Sanscr. math-, to set in motion], to cause to go, let go, send, to send off, despatch, etc.
    I.
    In gen.: ad Trojam cum misi ob defendendam Graeciam, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 13, 28 (Trag. v. 362 Vahl.):

    filium suum foras ad propinquum suum quendam mittit,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    signa... quam plurima quam primumque mittas,

    id. Fam. 1, 8, 2:

    legatos de deditione ad eum miserunt,

    Caes. B. G. 1, 27:

    pabulatum mittebat,

    id. B. C. 1, 40:

    scitatum oracula,

    Verg. A. 2, 114:

    Delphos consultum,

    Nep. Them. 2, 6:

    missus sum, te ut requirerem,

    Ter. Phorm. 5, 6, 42:

    ego huc missa sum ludere,

    Plaut. Cas. 3, 5, 48:

    equitatum auxilio Caesari Aedui miserant,

    Caes. B. G. 1, 18:

    alicui subsidium,

    id. ib. 2, 6:

    ad subsidium,

    Hirt. Balb. Hisp. 9, 1:

    misi, pro amicitiā, qui hoc diceret,

    Cic. Phil. 1, 5, 12:

    qui solveret,

    id. Att. 1, 3, 2:

    mittite ambo hominem,

    Gai. Inst. 4, 16.—With acc. and inf.:

    Deiotarus legatos ad me misit, se cum omnibus copiis esse venturum,

    sent me word that, Cic. Fam. 15, 4, 5:

    ad collegam mittit, opus esse exercitu,

    Liv. 24, 19, 3:

    Publilius duo milia militum recepta miserat,

    id. 8, 23, 1:

    Dexagoridas miserat ad legatum Romanum traditurum se urbem,

    id. 34, 29, 9:

    statim Athenas mittit se cum exercitu venturum,

    Just. 5, 3, 7. Missum facere is also used for mittere, to send: ut cohortis ad me missum facias, Pompei. ap. [p. 1153] Cic. Att. 8, 12, B, 2:

    aliquem morti,

    to put to death, despatch, Plaut. Capt. 3, 5, 34; so,

    ad mortem,

    Cic. Tusc. 1, 41, 97:

    in possessionem,

    to put in possession, id. Quint. 26, 83:

    aliquem ad cenam,

    to invite one to dinner, id. Verr. 2, 1, 26, § 65: sub jugum mittere, to send or cause to go under the yoke, Caes. B. G. 1, 7:

    sub jugo,

    Liv. 3, 28 fin.
    II.
    In partic.
    A.
    To send word, announce, tell, report any thing to any one:

    ut mihi vadimonia dilata et Chresti conpilationem mitteres,

    Cic. Fam. 2, 8, 1:

    Curio misi, ut medico honos haberetur,

    id. ib. 16, 9, 3:

    mitti ad principes placuit, ut secernerent se ab Etruscis,

    Liv. 6, 10, 2:

    hodie Spintherem exspecto: misit enim Brutus ad me,

    Cic. Att. 13, 10, 3:

    salutem alicui,

    to send greeting to, to greet one, Ov. Tr. 5, 13, 1:

    ita existimes velim, me antelaturum fuisse, si ad me misisses, voluntatem tuam commodo meo,

    i. e. if you had sent to me for aid, applied to me, Cic. Fam. 5, 20, 1.—
    B.
    To send as a compliment, to dedicate to any one, of a book or poem:

    liber Antiochi, qui ab eo ad Balbum missus est,

    Cic. N. D. 1, 7, 16:

    hunc librum de Senectute ad te misimus,

    id. Sen. 1, 3.—
    C.
    To send, yield, produce, furnish, export any thing (as the product of a country):

    India mittit ebur, molles sua tura Sabaei,

    Verg. G. 1, 57:

    (Padus) electra nuribus mittit gestanda Latinis,

    Ov. M. 2, 366; cf.:

    quos frigida misit Nursia,

    Verg. A. 7, 715:

    hordea, quae Libyci ratibus misere coloni,

    Ov. Med. Fac. 53:

    quas mittit dives Panchaia merces,

    Tib. 3, 2, 23; Ov. A. A. 3, 213; id. Am. 1, 12, 10.—
    D.
    To dismiss a thing from the mind:

    maestumque timorem Mittite,

    Verg. A. 1, 203:

    mittere ac finire odium,

    Liv. 40, 46:

    leves spes,

    Hor. Ep. 1, 5, 8:

    missam iram facere,

    Ter. Hec. 5, 2, 14.—
    E.
    To put an end to, end:

    certamen,

    Verg. A. 5, 286.—
    F.
    Esp. in speaking, etc., to pass over, omit, to give over, cease, forbear (cf.:

    praetermitto, praetereo, relinquo): quin tu istas mittis tricas?

    Plaut. Most. 3, 1, 45:

    mitto proelia, praetereo oppugnationes oppidorum,

    omit, Cic. Mur. 15, 33:

    maledicta omnia,

    Ter. Ad. 5, 3, 9.—With inf.:

    jam scrutari mitto,

    Plaut. Aul. 4, 4, 24:

    mitte male loqui,

    Ter. And. 5, 3, 2:

    cetera mitte loqui,

    Hor. Epod. 13, 7:

    illud dicere,

    Cic. Quint. 27, 85:

    quaerere,

    id. Rosc. Am. 19, 53:

    mitto iam de rege quaerere,

    id. Sull. 7, 22:

    hoc exsequi mitto,

    Quint. 5, 10, 18:

    incommoda mortalium deflere,

    Val. Max. 7, 2, ext. 2.— With quod:

    mitto, quod omnes meas tempestates subire paratissimus fueris,

    Cic. Fam. 15, 4, 12.—With de. mitto de amissā maximā parte exercitūs (sc. dicere), Cic. Pis. 20, 47:

    verum, ut haec missa faciam, quae, etc.,

    id. Rosc. Am. 45, 132:

    missos facere quaestus triennii,

    id. Verr. 2, 3, 44, § 104.—
    G.
    To let go, let loose, to quit, release, dismiss: mitte rudentem, sceleste, Tr. Mittam, Plaut. Rud. 4, 3, 77:

    unde mittuntur equi, nunc dicuntur carceres,

    Varr. L. L. 5, § 153 Müll.:

    quadrijuges aequo carcere misit equos,

    Ov. Am. 3, 2, 66; Plaut. Poen. prol. 100:

    mittin' me intro?

    will you let me go in? id. Truc. 4, 2, 43:

    cutem,

    to let go, quit, Hor. A. P. 476:

    mitte me,

    let me alone, Ter. Ad. 5, 2, 5:

    nos missos face,

    id. And. 5, 1, 14:

    missum fieri,

    to be let loose, set at liberty, Nep. Eum. 11: eum missum feci, Caes. ap. Cic. Att. 9, 7, G, 2:

    nec locupletare amicos umquam suos destitit, mittere in negotium,

    to set up in business, Cic. Rab. Post. 2, 4: sub titulum lares, to put a bill on one's house, i. e. to offer it for sale or to be let, Ov. R. Am. 302: in consilium, to let the judges go and consult, i. e. to send the judges to make out their verdict, Cic. Verr. 2, 1, 9, § 26:

    sues in hostes,

    to set upon, Lucr. 5, 1309: se in aliquem, to fall upon, assail, attack:

    vota enim faceretis, ut in eos se potius mitteret, quam in vestras possessiones,

    Cic. Mil. 28, 76 (B. and K. immitteret):

    se in foedera,

    to enter into, conclude, make, Verg. A. 12, 190:

    missos faciant honores,

    to let go, renounce, not trouble one's self about, Cic. Sest. 66, 138:

    vos missos facio, et quantum potest, abesse ex Africā jubeo,

    Hirt. B. Afr. 54:

    missam facere legionem,

    to dismiss, Suet. Caes. 69:

    remotis, sive omnino missis lictoribus,

    Cic. Att. 9, 1, 3:

    Lolliam Paulinam conjunxit sibi, brevique missam fecit,

    put her away, Suet. Calig. 25; Ter. Phorm. 4, 3, 70.—
    H.
    To let or bring out, to put forth, send out, emit: sanguinem incisā venā, to let blood, to bleed, Cels. 2, 10:

    sanguinem alicui,

    id. ib.; Petr. 91.— Trop.: mittere sanguinem provinciae, to bleed, i. e. drain, exhaust, Cic. Att. 6, 1, 2; cf.:

    missus est sanguis invidiae sine dolore,

    id. ib. 1, 16, 11:

    radices,

    to put forth roots, to take root, Col. 3, 18:

    folium,

    to put forth leaves, Plin. 18, 7, 10, § 58:

    florem,

    to blossom, bloom, id. 24, 9, 38, § 59:

    membranas de corpore,

    to throw off, shed, Lucr. 4, 57:

    serpens horrenda sibila misit,

    gave forth, emitted, Ov. M. 3, 38: mittere vocem, to utter a sound, raise one's voice, speak, say:

    vocem pro me ac pro re publica nemo mittit,

    speaks a word, Cic. Sest. 19, 42:

    vocem liberam,

    to speak with freedom, Liv. 35, 32:

    flens diu vocem non misit,

    id. 3, 50, 4:

    adeo res miraculo fuit, ut unus ex barbaris miserit vocem, etc.,

    Flor. 4, 10, 7:

    repente vocem sancta misit Religio,

    Phaedr. 4, 11, 4:

    nec labra moves, cum mittere vocem debueras,

    Juv. 13, 114:

    haec Scipionis oratio ex ipsius ore Pompeii mitti videbatur,

    Caes. B. C. 1, 2:

    Afranios sui timoris signa misisse,

    have showed signs of fear, id. ib. 71:

    signa,

    Verg. G. 1, 229:

    signum sanguinis,

    to show signs of blood, look bloody, Lucr. 1, 882.—
    K.
    To send, throw, hurl, cast, launch:

    hastam,

    Ov. M. 11, 8:

    pila,

    Caes. B. C. 3, 93:

    lapides in aliquem,

    to throw, Petr. 90:

    fulmina,

    to hurl, Hor. C. 1, 12, 59:

    aliquid igni,

    Val. Fl. 3, 313:

    de ponte,

    to cast, precipitate, Cat. 17, 23:

    praecipitem aliquem ex arce,

    Ov. M. 8, 250:

    se saxo ab alto,

    to cast one's self down, id. ib. 11, 340:

    se in rapidas aquas,

    id. Am. 3, 6, 80:

    se in medium,

    to plunge into the midst, Quint. 11, 1, 54. —Of nets:

    retia misit,

    Juv. 2, 148.—Of dice, to throw: talis enim jactatis, ut quisque canem, aut senionem miserat, etc., Aug. ap. Suet. Aug. 71:

    talos in phimum,

    Hor. S. 2, 7, 17:

    panem alicui,

    to throw to, Phaedr. 1, 22, 3:

    Alexandrum manum ad arma misisse,

    laid his hand on his weapons, Sen. Ira, 2, 2:

    pira in vasculo,

    Pall. 3, 25, 11:

    fert missos Vestae pura patella cibos,

    Ov. F. 6, 310:

    accidere in mensas ut rosa missa solet,

    which one has let fall, id. ib. 5, 360.—
    L.
    = pempein, to attend, guide, escort:

    alias (animas) sub Tartara tristia mittit (Mercurius),

    Verg. A. 4, 243; cf.:

    sic denique victor Trinacriā fines Italos mittēre relictā,

    id. ib. 3, 440.—Hence, P. a.: Missus, a, um; as subst.: Missus, i, m., he that is sent, the messenger or ambassador of God, i. e. Christ, Arn. 2, 73; Isid. 7, 2, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > Missus

См. также в других словарях:

  • To set one's self against — Set Set (s[e^]t), v. t. [imp. & p. p. {Set}; p. pr. & vb. n. {Setting}.] [OE. setten, AS. setton; akin to OS. settian, OFries. setta, D. zetten, OHG. sezzen, G. setzen, Icel. setja, Sw. s[ a]tta, Dan. s?tte, Goth. satjan; causative from the root… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • To give one's self away — Give Give (g[i^]v), v. t. [imp. {Gave} (g[=a]v); p. p. {Given} (g[i^]v n); p. pr. & vb. n. {Giving}.] [OE. given, yiven, yeven, AS. gifan, giefan; akin to D. geven, OS. ge[eth]an, OHG. geban, G. geben, Icel. gefa, Sw. gifva, Dan. give, Goth.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • To give one's self up — Give Give (g[i^]v), v. t. [imp. {Gave} (g[=a]v); p. p. {Given} (g[i^]v n); p. pr. & vb. n. {Giving}.] [OE. given, yiven, yeven, AS. gifan, giefan; akin to D. geven, OS. ge[eth]an, OHG. geban, G. geben, Icel. gefa, Sw. gifva, Dan. give, Goth.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • To spare one's self — Spare Spare, v. t. [imp. & p. p. {Spared}; p. pr. & vb. n. {Sparing}.] [AS. sparian, fr. sp[ae]r spare, sparing, saving; akin to D. & G. sparen, OHG. spar?n, Icel. & Sw. spara, Dan. spare See {Spare}, a.] 1. To use frugally or stintingly, as that …   The Collaborative International Dictionary of English

  • To come to one's self — Come Come, v. i. [imp. {Came}; p. p. {Come}; p. pr & vb. n. {Coming}.] [OE. cumen, comen, AS. cuman; akin to OS.kuman, D. komen, OHG. queman, G. kommen, Icel. koma, Sw. komma, Dan. komme, Goth. giman, L. venire (gvenire), Gr. ? to go, Skr. gam.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • To show one's head — Head Head (h[e^]d), n. [OE. hed, heved, heaved, AS. he[ a]fod; akin to D. hoofd, OHG. houbit, G. haupt, Icel. h[ o]fu[eth], Sw. hufvud, Dan. hoved, Goth. haubi[thorn]. The word does not correspond regularly to L. caput head (cf. E. {Chief},… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • To make one's self understood — Understand Un der*stand ([u^]n d[ e]r*st[a^]nd ), v. t. [imp. & p. p. {Understood} (([u^]n d[ e]r*st[oo^]d ),), and Archaic {Understanded}; p. pr. & vb. n. {Understanding}.] [OE. understanden, AS. understandan, literally, to stand under; cf. AS.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • To declare one's self — Declare De*clare (d[ e]*kl[^a]r ), v. t. [imp. & p. p. {Declared} (d[ e]*kl[^a]rd ); p. pr. & vb. n. {Declaring}.] [F. d[ e]clarer, from L. declarare; de + clarare to make clear, clarus, clear, bright. See {Clear}.] 1. To make clear; to free from …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Self-concept — Self construction redirects here. For other uses, see Self construction (disambiguation). Not to be confused with Self awareness, Self consciousness, Self image, or Self perception. Contents 1 Overview 2 A Brief History 3 Academic Self …   Wikipedia

  • Self-awareness — is the concept that one exists as an individual, separate from other people, with private thoughts. It may also include the understanding that other people are similarly self aware.Self consciousness is credited only with the development of… …   Wikipedia

  • Self-enquiry — (also spelled self inquiry) (Sanskrit IAST|ātma vicāra ) is a practice of meditation designed to rapidly bring about Self realization, Self awareness, spiritual liberation or enlightenment, and is most commonly associated with its most famous… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»